ԽԷԹ

ԽԷԹ
I. (խեթի կամ խիթի, ից.) NBH 1-0942 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 11c, 12c գ. ԽԷԹ κόλυμα impedimentum σκάνδαλον offendiculum. գրի եւ ԽԵԹ. Խոչ եւ խութ. խոչընդոտն. որ նչ խթի յոտս ʼի գնացս, կամ տայ գայթել. արգել. որոգայթ. առիթ գլորման կամ գայթագղութեան. վտանգ. կասկածանք. ... *Բազում խէթք եւ խութք են ճանապարհին: Յառաջ զխեթն ՛ն բաց խլել. Ոսկ. փիլիպ. եւ Ոսկ. ՟բ. կոր.: *Բառնալ զգայթագղութիւն ʼի միջոյ, մի՛ ումեք խէթ եւ խութ այնուհետեւ ընդ ոտս անկանել. Ագաթ.: *Զխէթս ʼի բաց ընկենլի մի՛ նիւթ դժնդակ խորամանկութեան բանսարկուին. Նար. ՟Կ՟Ղ. ՟Հ՟Գ. ՟Ղ՟Բ: *Դաւաճանեալ զնա ʼի սպանումն, զի էր նմա խէթ կամաց իւրոցʼʼ. այսինքն արել. Խոր. ՟Ա. 23: *Ընդէ՞ր արար ընդ մեզ յաշխարհի զգազանս վնասակարս, եւ կացոյց ʼի խեթի զկեանս մերʼʼ. այսինքն ʼի վտանգի, կամ ʼի կակածանս. Վեցօր.: ԽԷԹ. Թիւր նայեցուած խեթ եւ խոժոռ աչօք. քէն, ատելութիւն. գժտութիւն. խոլոր նայուածք. ... *Եթէ եղբայր քո ունիցի ինչ խէթ զքէնʼʼ. յն. ինչ. խեթ զնմանէ ʼի սրտի քում. Վրք. հց. ՟Ժ: *Յորժամ խէթ ատելութեան լցի ʼի մէջ ծառայից եւ տեառնն, ոչ վաղվաղակի ժպրհին ընդ նա խօսակցիլ. Լմբ. պտրգ.: *Այլ թոյլ ետուր վասն խեթի մատնել ի՛ ձեռս անօրինի. Շ. եդես.: *Եթէ վասն աստուծոյ հալածիս, մի՛ խէթ (կամ խեթ) պահեր: Որ Խեթիւ ննջէ, բարկացուցանէ զաստուած. Նեղոս.: *Ընդ որում խեթիւ հայէր արշակ հանապազ. Խոր. ՟Գ. 43: *Մի՛ հայիք յիս, զի ես եմ սեւացեալ. վասն զի խեթիւ հայեցաւ յիս արեգակնʼʼ. Յն. օտարաբար կամ թիւր հայել. Երգ. ՟Ա. 5: *Ի սեւաթոյր տխրութենէ գործոց մերոց խեթիւ հայեցաւ ʼի մեզ արեգակն ճշմարիտ. Յհ. կթ.: *Խեթիւ. (ռմկ.) խոլոր. Լծ. նար.: ԽԷԹ. Կասկած. վախ. ... *Իմէջ խիթի ահիւեւ երկիւղիւ կայր. գուցէ՝ ասէ, ածից ես ʼի վերայ իմ զանէծս, եւ ոչ հեշտալի լինէր նմա քունն. Խոր. ՟Բ. 35. (՛ այլ ձ. խէթ սրտիւ. իբր կասկածոտ: ԽԷԹ, խիթի. Խայթ խղճի. Խիղճ մտաց. *Չիք նոցա խիղճ կամ խէթ յետ մկրտութեանն յօրինաց անտի: Նա արդարացուցանէ զիս ʼի մէջ խղճի եւ խեթի. Եփր. հռ. եւ Եփր. ՟ա. կոր.: *Զամենայն խիղճ եւ զխէթ յիւրաքանչիւրմտաց ʼի բաց մերժեալ իցէ. Ոսկ. յհ. ՟Ա: *Խէթք մտաց Խէթք մտաց: Խէթ մտացս: Զգայութիւն սրտին իմաստալից՝ խէթիւ խոցոտեալ: Խէթս, տխրութիւնս. Նար. կ.: Նար. ՟Խ՟Է. ՟Ի՟Գ. ՟Ի՟Դ: *Հոլանեալ գործէին զմեղս համարձակութեամբ առանց խիթի յամենայն չարիս դարձեալք. Բուզ. ՟Դ. 17: *Զգուշութիւն՝ վասն խիթի խղճի նոցա, զի երկիցեն յաստուծոյ. Եփր. ղեւտ.: *Աղարտէ զառաքեալս ամենայն, եւ ասէ, թէ չիք խէթ եւ խիղճ ուրանալ զքրիստոսʼʼ. յն. անխտիր է. Եւս. պտմ. ՟Ղ. 37: ԽԷԹ. Խիթք որովայնի, կամ ցաւ ինչ խայթիչ եւ տանջիչ. որպէս մարմաջ, կամ կրծումն, եւայլն. զի պէսպէս մեկնի ասելն, *Հայցէ զքեզ տէր ջերմամբ եւ սարսռով, եւ խեթիւք. Օր. ՟Ի՟Ը. 22. յն. ἑρεθισμός irritatio, rosio. II. ԽԷԹ 2 (-) NBH 1-0943 Chronological Sequence: Unknown date ա. Տ. ԽԵԹ, կամ ԽԵԴ:

հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.

Игры ⚽ Нужно сделать НИР?

Полезное


Смотреть что такое "ԽԷԹ" в других словарях:

  • ԽԻՂՃ — (խղճի, իւ, կամ խղճոյ, ով.) NBH 1 0944 Chronological Sequence: Early classical, 7c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c ԽԻՂՃ πρόσκομμα offendiculum διάκρισις discretio, discrimen μῶσος scelus. որ եւ ԽԵՂՃ. խիճ իմն կծանօղ սրտի. խէթ կամ կայթ սրտիյանդիմանութիւն… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽՈՒԹ — (խթի, ից. կամ խթոյ, ոց.) NBH 1 0983 Chronological Sequence: Early classical, 10c գ. ԽՈՒԹ σκόλον offendiculum. որ եւ ԽԷԹ. Խոչ. արգել. խոընդոտն. քար գայթագղութեան, որ խթէ զոտս կամ խթի յոտս ուղեւորին. ... *Ի բա՛ց արարէք զխոչ եւ զխութ ʼի ճանապարհէ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԻՆՉ — I. ( ) NBH 1 0854 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c ա. Անհոլով, որպէս մասնական անուն իմն. որոյ եւ մուրացածոյ հոլովքն անկ են եւ սմին. τις, τι quoddam, aliquid, aliquot; ullus, a, um. մէկ, մը, իք մը, քանի …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽԵԹ — (ի ից կամ աց.) NBH 1 0936 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 10c, 12c, 13c, 14c ա. ԽԵԴ ԽԵԹ. φολκός strabo. իտ. guercio. Թիւր ակամբ. շիլ. եւ Ցաւոտ աչօք. ... *Թերսիդէս՝ կաղ, եւ խեդ աչօք. Նոննոս.: *Որքան խեդ աչք զմի տեսանեն. Ածաբ. պենտեկ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽՕԹ — (ի, ից.) NBH 1 0995 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 13c ա. νοσώδης, ἑνοχλείθεις morbidus, molestatus եւն. (որ ʼի Հին բռ. գրի եւ Հօդ, կամ Հաւդ. լծ. եւ Խոց. խէթ. խիթ. ախտ.) Հիւնադ. ախտաժէտ. տկար՝ ըստ մարմնոյ կամ ըստ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆԽԷԹ — ( ) NBH 1 0160 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c ա.մ. Ուր չիք խէթ, այս ինքն խոչ եւ խութ. անխափան. եւ առանց խիթալոյ կամ խթելոյ սրտին. անխիղճ. անկասկած. անվեհեր. համարձակ. ἁκώλυτος, ἁκωλύτως sine obice եւ ἁναλγήτως sine… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՍՏ — ( ) NBH 1 0316 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 8c, 10c, 11c, 13c մ. յայտարար կալոյ ʼի տեղւոջ ուրեք. (լծչ ընդ յն. պ. սդօ՛, իստամէ, իստադէն. եւ հյ. ստոր, ըստ, նիստ, հաստատ եւն.) Որպէս ἑνθάδε, ἑνθαῦτα, αὑτοῦ, ὦ hic, istic… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • Զ — I. ( ) NBH 1 0708 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c Տառ բաղաձայն, եւ այն կիսաձայն ըստ բզզանաց մեղուաց՝ մանաւանդ յառաջ քան զբաղաձայնս. զորօրինակ՝ զմարդ, զնա. որ գրի եւ զընա, իբր ըզընա. զի միշտ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԶԱՆԳԻՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0713 Chronological Sequence: Unknown date, 6c, 9c, 12c, 13c, 14c գ. δειλία ignavia, metus, terror Զանգիտանք. երկիւղ. երկչոտութիւն. *Յաղագս արիութեան, եւ զանգիտութեան: Զանգիտութեան ծնո՛ւնդ է առ մեզ խափանումն. Պղատ. օրին. ՟Ծ՟Ա: *Չարութիւն …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԽԵԹԿԱԼ — ( ) NBH 1 0937 Chronological Sequence: 14c ա. կալեալն ʼի խայթմանէ խղճի (որ եւ ԽԷԹ ասի.) ցաւագնեալ. *Սկսաւ լալ խեթկալ սրտիւ. Բրսղ. մրկ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»