- ԽՕՍՔ
- (սից, սիւք.) NBH 1-0998 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 14c գ. ԽՕՍՔ λάλημα, λαλιά loquela λόγος , ὀμιλία verbum, sermo, homilia, conversatio μελέτη meditatio, declamatio φθόγγη, -γος vox եւն. որ եւ ԽՕՍ, (տե՛ս ʼի վեր անդր.) Ասք. ասութիւն. ասացուած. արտաբանական բան ձայնաւոր. զրոյց. բարբառ նշանական յօժեալ ʼի բառից. ... *Կեանք իմ թեթեւագոյնք են քան զխօսս: Իմոց խօսից: Ունկն դիր խօսից իմոց: Վասն խօսից որդւոց մարդկան: Խօսք քո գեղեցիկք: Եւ ոչ ըստ խօսից յանդիմանեսցէ. եւայլն: ԽՕՍՔ. Զրոյց ʼի բերան հասարակաց. առակ. համբաւ. ... *Եղիցի իսրայէլ յապականութիւն եւ ʼի խօսս ընդ ամենայն ժողովուրդս. ՟Գ. Թագ. ՟Թ. 7: *Խօսք լեզուաց, եւ նախատինք ազգաց: Եւ եղեւ խօսք կանանց. Եզնիկ. ՟Լ՟Զ. 3: եւ ՟Ի՟Գ. 10: ԽՕՍՔ. Զրոյց մտաւոր. խօսք ընդ անձին. մտածութիւն. խորհուրդ. որոշումն ʼի սրտի. ներտրամադրեալ բան. յղացումն կամ ծնունդ մտաց. *Մինչչեւ կատարեալ էր նորա զխօսսն ʼի մտի իւրում. Ծն. ՟Ի՟Դ. 15: *Վկայութիւնք քո խօսք իմ էին. օրէնք քո խօսք իմ էին. եւայլն. Սղ. ՟Ճ՟Ժ՟Ը: ԽՕՍՔ. Բարբառ, կամ լեզու ազգի եւ ազգի. լիսան. *Ի միոջէ բարբառոյ ʼի բազում խօսս բաժանէին: Ըստ հասարակացն խառնաղանճն խօսից. Եւս. քր. ՟Ա: *Մի խօսք, եւ մի լեզու էր: Մի խօսք էին ամենեցուն. Սեբեր. ՟Գ: *Ուսանել զխօսս եւ զլեզու հայկական: Հայերէն խօսիւք: Ասորի խօսիւք. Խոր. ՟Ա. 13: Փիլ. իմաստն.: Ճ. ՟Ա.: ԽՕՍՔ. Բան գրաւոր. ճառ. գիրք. Շարագրութիւն. պատմութիւն եւայլն: ... *Սա բազում խօսս արար. յորոց մի է պատմութիւն հալածանաց. Խոր. ՟Բ. 73: *Յայս երկրորդ խօսս գրեցի. Մծբ. ՟Բ: *Յայլ խօսս քաղեալ է մեր ʼի մարգարէից: Պապիայ են հինգ խօսք: Գրեաց կոդրատոս խօսս նամակի վասն հաւատոց մերոց. եւայլն. Եւս. պտմ. ստէպ: ԽՕՍՍ ԴՆԵԼ, կամ առնել. Շարագրել ճառս. արադրել. *Հիպողիտոս դնէր խօսս բազումս: Սակաւ որոգինէս խօսս դնել ʼի վերայ գրոց սրբոց. Եւս. պտմ. ՟Զ. 22. եւ 23: *Բերել ʼի մէջ ձեր զգիրս միոյ փիլիսոփայի այլազգոյ, զոր ընդդէմ մեր խօսս է արարեալ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 16: ԽՕՍՍ ԱՐԿԱՆԵԼ եւ ԱՌՆԵԼ. իբրու Խօսել. *եկեալ խօսս արկանէր գեղեցիկ: Առաքեաց խօսս ʼի մէջ առնել. ՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Ե. 12: ՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Ե. 28: Ի ԽՕՍՍ գալ կամ ՄԱՏՉԵԼ. իբրու Խօսել սկսանել. խօսակից լինել. *որպէս զի եւ ʼի խօսս գալ. եւ ասէ ցնոսա. Ոսկ. յհ. ՟Բ: *Ի խօսս մատուցեալ ʼի լերինն ընդ աբրահամու. Եզնիկ.: Ի ԽՕՍՍ ԱՌՆԵԼ. Տալ խօսել. բանալ զլեզուն. Զխուլս եւ զհամրս ʼի խօսս առնէր եւ ʼի լուր. Ճ. ՟Բ.: ԽՕՍՔ ԸՆԴ ԱՍՏՈՒԾՈՅ. Աղօթք: Նար. ստէպ: ԽՕՍՔ ՀԱՒՈՒ. Խօսելն աքաղաղի. Ձայն խօսնակի. *Ոչ թողի ʼի սովորութիւն պաշտօնէից քոց ժամ, որ ըստ հաւուն խօսից. Ի գիրս խոսր.: *Յառաջ քան միանգամ կատարել հաւուն զխօսսն, երիցս ուրացաւ. Երզն. մտթ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.