ԱՂՑՔ — (ցից.) NBH 1 0045 Chronological Sequence: 6c, 8c գ. ἁνάγκη necessitas Հարկ. պէտք. կարիք. հարկաւորութիւն. ... *Աղցից եւ հարկի տեղի է ոգին՝ ʼի հակառակացն միշտ լցեալ: Գաղտուկ շոպեսցեն գողանալով՝ յաղցիցն բռնադատեալք. Փիլ. լին. եւ Փիլ. քհ.:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՅԼԱՇԱՐԺ — (ի, ից.) NBH 1 0088 Chronological Sequence: 8c, 13c ա. ἐτεροκίνητος ab alio vel aliunde motus Յայլմէ շարժեալ. ո՛չ ինքնաշարժ եւ ո՛չ անձնիշխան. օտարաշարժ. *Անմիտքն ասեն, թէ պարտ էր տալ ինքնաշարժիցն զայլաշարժն հարկաւորութիւն, եւ այլայլելեացս՝… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՐԵՒՈՐՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 1068 Chronological Sequence: 11c գ. ἁναγκαία, αῖον necessitas. իսկ ἁναγκαιότης necessitudo, propinquitas. Հարկաւորութիւն. կարիք. պէտք. ... *Յայտ առնէր զկարեւորութիւն իրացն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 1. *Տենչամք արեգակնային եւ արփիականն… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԿԱՐԻՔ — (րեաց, րեօք.) NBH 1 1069 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. πάθος, πάθη, πάθημα passio, adfectio, adflictio, morbus corporis vel animi. Կիրք մարմնոյ եւ հոգւոյ. ախտ. զգածմունք. չարիք.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՀԱՐԿ 3 — ( ) NBH 2 0062 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 14c գ. ἁνάγκη necessitas. (որ եւ ստէպ թարգմանին ʼի մեզ՝ վիշտ, տագնապ, վտանգ.) Պէտք կարեւոր. կարօտութիւն ստիպօղ. բռնադատութիւն. բուռն կարիք կամ անձկութիւն … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃՇԳՐՏԱԲԱՆԵՄ — (եցի.) NBH 2 0182 Chronological Sequence: 5c, 10c ն. եւ չ. Ճշգրիտ խօսել. զիսկն յայտնել, ճառել. *Որովք արդարապատումն ճշգրտաբանեալ զեդեալ ʼի վեր քան զիս գործոյս հարկաւորութիւն. Փարպ.: *Իրօրէն ճշգրտաբանեաց առ ճշմարտութեան հաւաստութիւն. Նար. խչ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՊԷՏՔ — ((պիտոյից), զպէտս, պիտօք.) NBH 2 0647 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. χρεία, χρῆμα, χρῆσις , ἁσχολία necessitas, indigentia, negotium, sus, vacatio τὸ χρείσιμον, δέοντα utile, debita,… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՊԻՏՈՅ — ( ) NBH 2 0651 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 11c, 13c ա. (ʼի սեռական է բառիս Պէտ). δέον, χρήσιμος, ἑπίκαιρος , ἑπιβάλλω necessarius, utilis, opportunus, debitus, a, um. կամ բայիւ χρῄζω, χράομαι, χρείαν ἕχω … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՕՐԻՆԱԿԱՒՈՐԵԱԼ — ( ) NBH 2 1034 Chronological Sequence: Unknown date Տպաւորեալ. կնքեալ, սահմանեալ. կանոնաւոր. *Ոչ ամառն, ո՛չ տօթ, ո՛չ օրինակաւորեալ հարկաւորութիւն ժամանակաց. Ոսկ. ի պետր. եւ Ոսկ. յեղիա … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
