ՃԱՆԱՉՈՂՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0169 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 13c գ. ՃԱՆԱՉՈՂՈՒԹԻՒՆ ՃԱՆԱՉՈՒԹԻՒՆ ՃԱՆԱՉՈՒՄՆ. Ճանաչելն. ծանօթութիւն. խելամտութիւն. միտք. խորհուրդ. նշանակ. *Ըստ ճարտարագէտ ճանաչութեան ստուգահմուտ բժշկացն: Եւ զձեր ճանաչութիւնդ կամիմ գիտել:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ՃԱՆԱՉՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 0169 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 13c գ. ՃԱՆԱՉՈՂՈՒԹԻՒՆ ՃԱՆԱՉՈՒԹԻՒՆ ՃԱՆԱՉՈՒՄՆ. Ճանաչելն. ծանօթութիւն. խելամտութիւն. միտք. խորհուրդ. նշանակ. *Ըստ ճարտարագէտ ճանաչութեան ստուգահմուտ բժշկացն: Եւ զձեր ճանաչութիւնդ կամիմ գիտել:… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՆՃԱՆԱՉԱԿԱՆ — (ի, աց.) NBH 1 0197 Chronological Sequence: Early classical ա. Ուր պակասէ ճանաչումն. անբանական. տգիտական. *Անճանաչական սովորութիւն (հեթանոսաց). Ագաթ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՉՔ — (աչաց կամ աչից.) NBH 1 0267 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c ԱՉՔ ὁφθαλμός oculus, ὅμμα, ὅψις aspectus, facies որ եւ ԱԿՆ. (լծ. ար. ա՛յն, լտ. օ՛գուլուս թ. կէոզ. սանս. աքշի իսկ ի լեզու սլաւեանց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԱՍՏՈՒԱԾԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0330 Chronological Sequence: Unknown date, 10c, 12c, 14c գ. θεοπτία visio dei Տեսութիւն Աստուծոյ. ճանաչումն Աստուծոյ եւ աստուածայնոց. գիտութիւն խորհրդոցն Աստուծոյ. *Սլանան առ աստուածատեսութիւն անճառելեացն խորհրդոց. Նար. յովէդ.: *Զանձինս … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԲԱՐՔ — (րուց, րուք.) NBH 1 469 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c գ. որ եւ ԲԱՐՈՅՔ. (լծ. վարք. եւ բերումն. եւ բար, այսինքն պէս.) Բնաւորութիւն. բնութիւն. կամ խառնուած եւ յատկութիւն բնութեան. որ եւ ասի Բոյս բարուց.… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԳԻՏԱՍՏՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 2 1049 Chronological Sequence: Early classical Փոխանակ գրելոյ՝ Գիտակցութիւն, կամ գիտութիւն, որպէս դնի ʼի նոր թարգ. յն. ճանաչումն. γνῶσις *Գիտաստութիւն իմաստանոց իբրեւ զհեղեղ սաստկասցի (նորն, յորդորեսցէ). Սիր. ՟Ի՟Ա. 16 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԶԳԱՅՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0725 Chronological Sequence: Unknown date, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. (իբր վերացեալ) αἵσθησις, αἵσθημα sensio, sensus, cognitio, intelligentia. Զգացումն, ըմբռնումն, ճանաչումն, տեղեկութիւն. *Տեսութիւնն միայն ունի զերկիւղն, այլ … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԻՆՔՆԱՏԵՍՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 0861 Chronological Sequence: 12c գ. Ինքնին տեսանելն՝ մանաւանդ մտօք. խելամտութիւն. եւ Տեսութիւն կամ ճանաչումն անձին իւրոյ. քննութիւն խղճի մտաց. (ռմկ. ինքնաճանաչութիւն ). *Որ զայս կրեն, դիւրաւ եկեսցեն ինքնատեսութեամբ ʼի գիտութիւն մեղաց… … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)
ԾԱՆՕԹՈՒԹԻՒՆ — ( ) NBH 1 1010 Chronological Sequence: 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c գ. οἱκιότης familiaritas. Ծանօթն գոլ իրերաց. ընտանութիւն. բարեկամութիւն. ճանչւորութիւն. ... *մի՛ լիցի հայոց ընդ յունաց ծանօթութիւն, եւ հաղորդութիւն սիրոյ. Խոր. ՟Գ. 36 … հայերեն բառարան (Armenian dictionary)