- ՄԵԾ
- (ի, աց.) NBH 2-0234 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 13c, 14c ա. (յորմէ յն. մէ՛ղաս, մի՛զօն. լտ. մա՛կնուս, մա՛յօռ ). μέγας, -άλη, -γα magnus, -a, -um. սանս. մահաթ. Առաւելեալն ըստ քանակի. որպէս եւ ըստ որակի, ըստ բնութեան, ըստ ժամանակի, եւ ըստ ո՛ր եւ է հանգամանաց. մենծ ... եբր. կապօլ, րապա եւն. Տե՛ս եւ ՄԵԾԱՄԵԾ. որ փոխանակ յոգնականիս Մեծք՝ ստէպ թարգմանի ʼի մեզ. *Քաղաք մեծ: Գետ մեծ՝ եփրատ: Վէմ մի մեծ: Ազգ կամ բանակ մեծ: Ուրախութիւն կամ կոծ կամ սուգ մեծ: Զարմացաւ զարմացումն մեծ յոյժ: Աղաղակեաց ʼի ձայն մեծ. եւ այլն: Կամ *Իբրեւ եղեւ մեծ մովսէս: Ի փոքուէ մինչեւ ցմեծն: Եղբայրս դորա կրտսեր՝ եղիցի մեծ քան զդա: Մեծ է պատիժ իմ քան զթողուլդ զիս: Մեծ է ինձ, եթէ արդարեւ տակաւին կենդանի իցէ որդի իմ յովէսփ: Մեծ ե՛ւս ինչ ուրախութիւն քան զայս ոչ ունիմ: Մեծ է տէր, եւ օրհնեալ է յոյժ: Մեծ ես դու տէր. եւ այլն: *Մեծ ոմն զինքն կարծէր քան զբնութիւն հայրենի կարգին: Մեծ է սէրն աստուծոյ քան զամենայն մեծութիւնս երկրաւորս: Մեծաւ անարգանօք տանջէր: Դուք ե՛ւս մեծի մասին վիճակի հասեալ էք: Կայր ցմեծ ժամս յանհնարին պրկոցսն. Եղիշ.: *Աղաղակէին ցմեծ ժամս: Զարմանայ մեծ ժամս: Մեծ ժամանակ պահեցին զհ(տ քո ʼի լերին աստʼʼ. այսինքն երկար. . Ա: րդն. ծն: Եփր. թագ.: *Մե՛ծ են ցաւքդ, այլ առաւել մեծ է բժիշկն. Գէ. ես.: *Մեծամեծ մարտն՝ մեծացն վայել էին: Եհար զյովբ մեծօք հարուածովք: Ամենայն մարդիկ ընդ մեղօք են, ոմանք ընդ մեծիւ՝ ոման ըննդ փոքու. Իսիւք.: *Մեծիւ յաղթութեամբ. Արծր. ՟Բ. այլ սովորականն է, *Մեծաւ յաղթութեամբ: Ուրախութեամբ մեծաւ: Մեծաւ փառօք, եւ այլն: *Վասն մեծ հացին (այսինքն կոչնոց), զոր արար յովաբու. Եփր. թագ.: *Մեծ է (այսինքն ʼի վեր է) քան զմեզ՝ պատմել զնմանէ, որպէս արժանի է նա. Եւս. պտմ. ՟Ը. 1: մ. ՄԵ՛Ծ ՄԵԾ ԻՄՆ, ՄԵԾՍ, ՄԵԾԱՒ ՄԵԾԱՒ. մ. Մեծապէս. յոյժ. կարի. շատ. *Բեկանէր անկանէր ʼի մեծ խրոխտալոյն. Եղիշ. ՟Է: *Եբաց զբերանն, եւ գոդեաց յոյժ մեծմեծ. Ոսկիփոր.: *Մեծ իմն յուսացեալ էին ʼի տաճարն. Գէ. ես.: *՛ մեծագոյնս ʼի վայր անկցիս. Ածաբ. նոր կիր.: *Մի՛ համբարձցիս մեծս, զի մի՛ եւ դու անկցիս յերկնից որպէս փայլակն. Աթ. համբ.: *Չիք յարդարոց կա՛մ մեծաւ, կամ փոքու, որ ոչ էանց զօրինօքն. Եփր. գղ. (այսինքն ʼի մեծ կարգի, կամ մեծաւ մեղօք:) *Փոքու իմն հաւանեցուցանես ... խնդրէի յաստուծոյ՝ ե՛ւ փոքու ե՛ւ մեծաւ. Գծ. ՟Ի՟Զ. 28. այսինքն ըստ յն. սակաւուք, կամ բազմօք (բանիւք եւ իրօք): *Մեռեալն՝ կենդանւոյն ոչ մեծաւ եւ ո՛չ փոքու վնաս կարէ առնել. Ոսկ. մ. ՟Բ. 2: *Որ վաճառէն, մեծու ասէ, եւ փոքու վաճառէ. եւ որ գնեն, փոքու ասէ, եւ մեծու գնէ. Ոսկ. ապաշխ.: ա. ՄԵԾ ՍԿԱՅԱԶՕՐ կամ ՄԵԾՍԿԱՅԱԶՕՐ (2-0243) ա. Սեպհական զօրութեան սկայի մեծի. *Մեծսկայազօր սրիութեամբ յաղթող գտանէի անմահն տեսակի. Պիտ.: ա.գ. ՄԵԾՕՐ կամ ՄԵԾ ՕՐ. (2-0243) ա.գ. Օր մեծ. այսինքն երկայն տիւ. *Բացագոյն էր իբր մեծօր հասարակօրոյ միոյ հետեւակագնացի առնն ճանապարհի. Խոր. ՟Ա. 11:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.