ՄԷՋ

(միջոյ, ով. ʼի միջի. ՄԷՋՔ միջաց, կամ ջոց, ովք կամ օք.) NBH 2-0259 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 13c, 14c գ. ՄԷՋ ՄԷՋՔ. լծ. հյ. մէտ. յն. μέσος . լտ. medium, mediocritas. դաղմ. մէծ, մէ՛ծտու. Զուգաչափ հեռաւորութիւն կամ հեռաւորն ʼի ծայրից. խտիր եւ անջրպետ ընդ սկիզբն եւ ընդ կատարած, տեղւոյ, ժամանակի, թուոյ. միջին վայր. խոր եւ ներքսագոյն կողմն՝ առ համեմատութեամբ արտաքին մասանց. մէջ տեղը. ... *Եղիցի հաստատութիւն ʼի մէջ ջրոցդ: Ի մէջ դրախտին: Յօշեաց զնոսա ընդ մէջ: Արձակեաց ʼի միջոյ կործանմանն: Կոչեաց ʼի միջոյ ամպոյն: Առէ՛ք ʼի միջոյ յորդանանու: Բնակեցայց ʼի միջի քում: Ի միջի ձերում կայ: Արի՛ ա՛նց ʼի մէջ: Յարուցեալ քահանայապետն ʼի մէջ՝ հարցանէր. եւ այլն: *Մէջ լսի, որ միաչափ հեռակցութիւն (կամ հեռակացութիւն) ունի ʼի ծայրից եւ յեզերաց. Խոր. աշխարհ.: *Ըստ երկարութեանց ելեա մէջ առ միջոյ ... մէջ միջաւ շարամանեալ պատշաճէր. Պղատ. տիմ.: *Շարժութեանց՝ որ ʼի միում բերելով միշտ առ մէջն ինչ, եւ այլն. Պղատ. օրին. ժ: *Յովկիանոսի յորձանացան ելանէ արեգակն, եւ յերկնից ʼի մէջ վերանայ (ասէ հոմերոս). Կիւրղ. ծն.: *Առ միջովք ուրեմն ծովուն. Բրս. ՟խ. մկ.: *Զմէջս գետոցնʼʼ. այսինքն զմիջագետս. Բրս. սղ.: *Երեքն կատարեալ է, ունելով սկիզբն, մէջ, եւ աւարտ. Խոսր.: *Թուլանալոյ, եւ առաւել պնդութեանն՝ ամենայն ուստեք ոք զմէջն առնլով, զառաքինութիւնն ʼի չարութենէն ընտրեսցէ. Նիւս. կուս.: ՄԷՋ ԳԻՇԵՐՈՅ. μεσονύκτιον media nox. Հասարակածն գիշերի, այսինքն հասարակ գիշեր. կէս գիշեր .... տե՛ս Դտ. ՟Ժ՟Զ. 3: Սաղ. ՟ՃԺԸ. 63: Մրկ. ՟Ժ՟Գ. 35: Ղկ. ՟Ժ՟Ա. 5: Գծ. ՟Ժ՟Զ. 25: ՟Ի. 7: ՄԷՋ ԿԱՄ ՄԷՋՔ մարդոյ, եւ կենդանւոյ. ὁσφύς lumbus γαστήρ venter, uterus μηρός ile, ilium, ilia. Տեղին գօտւոյ՝ շուրջ զպորտով եւ զորովայնիւ. եւ Որովայն. փոր. երանք. զիստ. ... *Քուրձ զգեցաւ ʼի վերայ միջոյ իւրոյ: Գօտիք ձեր ընդ մէջս: Միջով կամ միջովք չափ: Ի միջոյն եւ ʼի խոնարհ: Պնդեա՛ իբրեւ այր զմէջ քո: Ձեռք իւր ʼի վերայ միջոյ իւրոյ: Յերկիր կցեցան մէջք մեր: Ա՛ծ զսուր ընդ մէջ քո հզօր: Զաղտն ելեալ ʼի միջոյ իւրմէ. եւ այլն: *Ասէ աստուաթ ցաբրահամ. որդի տաց քեզ ʼի միջոյ քումմէ. քանզի այր ʼի միջոյ իւրմէ ծնանի, եւ կին յորովայնէ իւրմէ. Պիտառ.: *Յղենայ զմեզ մկրտութիւնն, եւ սուրբս յանօրէնութենէ ծնանի զմեզ ʼի միջոյ իւրմէ: Սքանչելապէս ʼի մէջ կուսին յղացաւ տէրն, եւ զարմանապէս ʼի մէջ կնոջ առանց առն ստեղծաւ նա. Եփր. համաբ.: *Աննա քանզի զառաջին պտուղն (զսամուէլ) աստուծոյ նուիրեաց, վասն այսորիկ եղեւ բերրի մէջն. Ոսկ. եփես.: *Ընծայեն զպտուղ միջոց իւրեանց տեառն. Վրդն. երգ.: *Յովհաննու՝ որ էր ʼի սուգ վասն յանցանաց նոցա, եւ ʼի մէջս իւր կրէր զմեռելուծիւն նոցա (մաշկեղէն գօտւով). Մեկն. ղկ.: *Եհար նիզակաւ ʼի վերայ միջոյն եւ շեշտակի հանէր ʼի միւս կողմն. Պտմ. վր.: ա. ՄԷՋ. ա. μέσος medius. Միջին. միջակ. միջական. հասարակ. կէս. ներքին. *Կատարեալք, մէջք, տկարք. Վրք. հց. ձ: *Մինչեւ ʼի մէջ գիշերի: Ի մէջ գետին անցեալ. Ագաթ.: նխ.մ. ԸՆԴ ՄԷՋ. նխ.մ. ἁνὰ μέσον, μεταξύ inter διὰ μέσου per medium. որպէս Ի միջոյ, ʼի միջի, ʼի մէջ. *Ընդ մէջ հերձնուլ, կտրել: Ընդ մէջ անցանել: Անցանել ընդ մէջ նոցա: Խաղաղութիւն կամ խտիր է ընդ մէջ նոցա. եւ այլն: *Ընդ մէջ բանից մի՛ անկանիր. Սիր. ՟Ժ՟Ա. 8: *Սպանէր ընդ մէջ տաճարին մահու եւ ընդ այժմու կենացս. Իսիւք.: Տե՛ս եւ ԸՆԴ: *Այսպիսեացս է իմն ընդ մէջ: Ընդ մէջ ասեմ այսոցիկ, որոց իբր պատահումն: Ոչ միայն զընդմէջսն, այլ եւ ոչ զներհականն ընկալցի ոխ. Անյաղթ ստորոգ.: Իսկ *Պետրոս զյիսուս ընդ մէջ յովհաննու կամէր հարցանելʼʼ. իմա՛, միջնորդութեամբ, ʼի ձեռն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 26: Ի ՄԷՋ. Նոյն ընդ վ. իբր տր. եւ ներգոյ. εἱς μέσον in medium ἑν μέσῳ in medio, inter. *Մտանել կամ անցանել ʼի մէջ: Ի մէջ բերել, ածել, առնուլ: Էր խաղաղութիւն ʼի մէջ նոցա: Ի մէջ մեր: Ի մէջ երկուց զինուորաց կամ աւազակաց: Ի մէջ ծովու կամ տան. եւ այլն: *Ուր աստուած հաշտ իցէ, եւ ʼի հրոյ մէջ ցօղ լինի. Ոսկ. ես.: Իսկ Եզեկ. ՟Թ. 3. եւ ՟Ժ. 4. *Օդն՝ որ ʼի մէջ տաճարինʼʼ. իմա՛ ըստ յն. միջավայր բացօթեայ կամ վայրագաւիթ. որ եւ Միջոց, եւ Միջօդ ասի. αἵθριον locus subdialis. Այլ ՟Բ. Մակ. ՟Ժ. 12. *Զբագինսն՝ որ ʼի մէջ քաղաքին էինʼʼ. իմա՛ ʼի հրապարակի. ἁγορά forum, platea .... Ի ՄԻՋԻ. Նոյն ընդ վ. ներգոյ. զի նոյն է ասել՝ Ի միջի մերում, եւ Ի մէջ մեր. *Այս բան ընդ այս եւ ընդ այն բան ʼի միջի կայ. Կիւրղ. ել.: Ի ՄԻՋՈՅ. բացառ. միշտ է անուն, թէ եւ մկ. կամ նախադր. կարծեսցի. ἑκ μέσου e medio. *Ելանել կամ բառնալ ʼի միջոյ: Հանել կամ փախչել ʼի միջոյ բաբելոնի: Ի միջոյ մեղաւորաց փոխեցաւ. եւ այլն: Դուն ուրեք իբր ներգոյ. *Քանզի թարգման կայր ʼի միջոյ. Կիւրղ. ծն.: ՄԻՋԱՒ որպէս ռմկ. միջուկով. այսինքն Միջին մասամբ. *Լուասցէ զձեռս իւր փշրանօք՝ հացի միջաւ, եւ ջուրբ. Մաշտ. ջահկ.: