- ԳԱՆ
- (ի, ից.) NBH 1-0528 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 10c, 11c, 12c, 13c գ. πληγή, μάστιξ, βάσανος Flagellum, verber, pulsatio Ծեծ. ձաղկանք. հարուած գաւազանի, եւ ապտակի. վէր, եւ բախումն. պատուհաս. խրատ. քէօթէկ, տայագ, վուրուշ, զարպ. *Թէ արժանի իցէ գանի: Գանք եւ կշտամբանք տան զիմաստութիւն: Զտանջանաց եւ զգանից զփորձ առին: Ասէր դանիւ հարցանել զնա. եւ այլն: *Զինչ տայցեմք ընդ գանին նորա. ՟Ա. Թագ. ՟Զ. 4: *Ի գանէ կամ ʼի սրոյ երկնչիցի. Եզնիկ.: *Տարկինոս եգիտ կապանս, գանս, կոճեղս, բանտս. Եւս. քր. ՟Բ: *Լքուցանող է ճանապարհորդին՝ կապանք (շղթայից). զի գան յերկաթոյն առնու՝ որչափ եւ քայլէ. Կլիմաք.: *Է ինչ փրկութիւն եւ կարեօք գտանել կամ ʼի բժշկաց, կամ ʼի գանէ խրատուաց. Ոսկ. ես.: *Գանս անիրաւաբար զնովաւ արկանէին. Ոսկ. գծ.: *Ի ծառայէ ապտակէր դանիւ (այսինքն հարմամբ). Մագ. ՟Ա: *Առեալ ʼի բուռն գրտակ մի ʼի գրաստէն՝ արձակեաց գան յերեսս նորա. Ճ. ՟Բ.: *Ձայն՝ ʼի ձեռն օդոյ եւ ուղղոյ գանիւ բացատրի. Պղատ. տիմ.: *Չարչարի ʼի գանից խորհրդոցն. Լմբ. սղ.: *Եկեալ՝ եցոյց զգանն (զնշան գանից, զվէրն). Վրք. հց. ՟Դ: *Զնոսա ʼի գանիցն ( ʼի վիրաց) լուաց, եւ ինքն լուացեալ եղեւ ʼի մեղաց. Ոսկ. գծ.: ԳԱՆ ՀԱՐԿԱՆԵԼ. φραγελλόω, δέρω Flagello, verbero, caedo Գանել. ծեծել. ձաղկել. տանջել. տէօյմէք. *Գան հարին զնա: Առ պիղատոս զյիսուս, եւ գան եհար: Ի բանտն տայի, եւ գան հարկանէի: Զայր հռովմայեցի եւ անարատ պարտ իցէ ձեզ գան հարկանել. եւ այլն: *Եւ պիղատոս գան եհար նմին. Գանձ.: *Ի սա գանս ահաւորս եհար միայն երկայնաձիգ աղօթելն առ տէր. Կլիմաք.: Իսկ Յհ. կթ. *Կապէր զնա ʼի շղթայս, եւ գանիւ հարկանէրʼʼ. տես եւ ՀԱՐԿԱՆԵԼ: կ. ԳԱՆ ԸՄՊԵԼ. կ. վերնոյն. δέρομαι Vapulo ծեծ ուտել. քէօթէկ կամ տայագ եէմէք. *Արբցէ գան բազում.. արբցէ գան սակաւ. Ղկ. ՟Ժ՟Բ. 47. 48: *Արբցէ գան սաստիկ. Ագաթ.: *Գան արբ երկու աչօքն իւրովք (կուրացաւ). Ոսկ. գծ.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.