- ԵԹԷ
- (-) NBH 1-0648 Chronological Sequence: Early classical, 6c, 8c շ. ԵԹԷ εἵ, εἵτε si որ եւ ԹԷ, ԵՒ ԹԷ. գրի եւս՝ ԵԹԵ, այլ նոյնպէս հնչի. Մասն բանի թէական՝ ի նշանակ պայմանի. թէ որ ... Ունի եւ զզօրութիւն բառիցս՝ Երբ, յորժամ. ἑάν, ἅν dum, quum, siquam երբոր. ... *Եթէ որդի ես աստուծոյ, ասա՛ քարիդ, եւ այլն: Ոչ էք մարմնով, այլ հոգւով, եթէ իցէ հոգին աստուծոյ ի ձեզ բնակեալ: Եթէ ոչ տաս, ուժգին առից: Եթէ ոչ տէր էր առ մեզ: Եթէ ոչ կերիջիք: Տէ՛ր, եթէ կամիս, կարօղ ես զիս սրբել: Սով եթէ լինիցի, ժանգ եթէ լինիցի: Եւ եթէ վշտանայ ... եւ եթէ փառաւորի մի անդամն. եւ այլն: *Եթէ հարկանին, չհոգան. եւ եթէ հարկանեն, չիմանան. Եղիշ. ՟Ա: ԵԹԷ՛, եւ ԵԹԷ՛. εἵτε, εἵτε si, si; tam, quam. αὕτε, αὕτε sive, sive; aut, aut Կրկնի իբր տրոհական անանջատ. որպէս Կա՛մ եւ կամ. եւ՛. եւ՛. թէ՛ աս, թէ՛ ան. ա՛ս ալ, ան ալ. կէրէ՛ք, կէրէք. հէմ. հէմ. *Ամենայն ինչ ձե՛ր է, եթէ՛ պօղոս, եթէ՛ ապօղոս, եթէ՛ կեփաս, եթէ՛ աշխարհ: Եթէ՛ հրեայք, եթէ՛ հեթանոսք: Եթէ՛ ուտիցէք, եթէ ըմպիցէք, եթէ զի՛նչ եւ գործիցէք: Եթէ սաղմոս ունիցի, եթէ վարդապետութիւն ունիցի. եւ այլն: *Եթէ՛ ընդ մարգս եւ ընդ անտառախիտ տեղիս, եւ եթէ՛ ընդ անապատս եւ ընդ ապառաժուտս անցանիցեն. Նիւս. կուս.: *Ճարտարապետին եթէ՛ երկաթի, եւ եթէ՛ ոսկի ուրագ տայցես, զնոյն գործ գործէ. Ոսկ. փիլիպ.: ԵԹԷ. μήτις μή;. ἥ;. εἱ;, εἵτε; an? ἑάν ἇρα si forte Հարցական որոշեալ կամ անորոշ. որ եւ երկբայական. Միթէ. արդեօք. թերեւս. գուցէ. իցէ՛ թէ. թէ. մը՛, մի՞. ... *Եթէ սպանանե՞լ զիս կամիցիս: Եթէ գիտիցե՞ս, զի այսօր առնու տէր զտէրդ: Եթէ չէ՞ր լուեալ աստուած յաւիտենական: Եթէ ո՞չ գիտէք, զի մարմինք ձեր տաճար են հոգւոյն: Դու՞ ես՝ որ գալոցն ես, եթէ այլում ակնկալցուք: Թո՛ղ տեսցուք, եթէ գա՞յ եղիա փրկել զդա: Եթէ իցէ՝ լուիցեն կամ սարսեսցեն: Եթէ իցէ՝ աջողեսցի՞. եթէ իցէ՝ ապրեսցի՞. եւ այլն: ԵԹԷ. Թարմատար. ὄτι quod, quia ἴνα ut Թէ, զի. որ. քի. *Ետես տէր աստուած, եթէ բազմացան չարիք: Լուաւ, եթէ արքեղայոս թագաւորեաց: Գիտասջիք, եթէ իշխանութիւն ունի: Հաւատա՞յք, եթէ կարօղ եմ առնել: Լա՛ւ է քեզ, եթէ (յն. զի) մի յանդամոց քոց կորիցէ. եւ այլն: *Չէ՛ հնար այնոցիկ՝ ոյք յառաքինութիւնսն կեցցեն, եթէ յամենայն մարդոյ բարի լսիցեն». յն. չէ՛ հնար լսել. Ոսկ. մտթ.: *Զազգի ազգի յօրինուածս հազիւ ոք ուրեք եթէ պատմել կարասցէ». իբր՝ արդեօք. Եւս. քր. ՟Ա: *Ոչ եթէ կարօտ ինչ իւիք էր (աստուած) եթէ (այսինքն՝ իբր զի) վասն այնորիկ խնայիցէ ... եւ անզօր եւ տկար, եթէ զանձին եւեթ խորհիցի զզօրութիւնն. Եզնիկ.: ԵԹԷ ՈՉ. εἱ μή nisi Բայց եթէ, բայց միայն, բայց. միայն, միայն թէ, հապա. ... *Ո՞վ կարէ թողուլ զմեղս, եթէ ոչ՝ մի աստուած: Չի՛ք մարգարէ անարգ, եթէ ոչ յիւրում գաւառի: Ոչ ուրեք առաքեցայ, եթէ ոչ առ ոչխարս կորուսեալս տանն իսրայէլի. եւ այլն: շ. ՈՉ ԵԹԷ. (2-0516) շ. Տ. ՈՉ
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.