ԽՈՆԱՐՀ

(ի, աց կամ ից.) NBH 1-0961 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 10c, 11c, 12c, 13c ա. ταπεινός humilis. Ստորին. ցած. վայրագոյն. զիջագոյն. խորագոյն. որում հակակայն Բարձր. ալչագ, աշաղա. (լծ. եւ թ. քէնար. որպէս եզր ստորին:) *Որ առնէ զխոնարհս ʼի բարձունս. Յոբ. ՟Ե. 11: *Բարձր է տէր, զխոնարհս տեսանէ. Սղ. ՟Ճ՟Լ՟Է. 6: *Խոնարհքն բարձրացան: Բարձրացոյց զխոնարհս. Եսթ. ՟Ժ՟Ա. 11: Ղկ. ՟Ա. 52: *Խառնէ ըստ խոնարհսն զբարձրագոյնսն. զի խոնարհօքն բարձրագունիցն հորդեսցէ ճանապարհ. Ոսկ. եբր.: *Զառ ստորն խոնարհ ասէ, զի ʼի վայր է լուսնն. Շ. բարձր.: *Իջեալ ʼի բարձանց ʼի խորութիւն անդնդական ծովուցն խոնարհ. Ագաթ.: մ. Ի ԽՈՆԱՐՀ. մ. κάτω infra, deorsum. Ի վայր. ʼի ստոր. որում հակակայի Ի վեր. *Հայեցան առ նաʼի խոնարհ երկու ներքինիք. եւ ասէ, ընկեցէ՛ք զդա ʼի խոնարհ: Ի ջանէ ʼի խոնարհ յերկիր: Տաց նշանս յերկինս ʼի վեր, եւ նշանս յերկիր ʼի խոնարհ: Միջովք չափ ʼի վեր՝ նմանութիւն արեգական, եւ միջովք չափ ʼի խոնարհ՝ նմանութիւն հրոյ: Արձակեալ արմատս ʼի խոնարհ: Էր ʼի խոնարհ ʼի գաւթին. եւայլն: *տերեւք տնկոց՝ հոսեալք ʼի խոնարհ. Նար. ՟Կ՟Ա: *Յորժամ զերեսս ուրուք ʼի խոնարհ արկեալ տեսանիցես ʼի միտ առ զմտացն նենգութիւն: Յորժամ դէմքն ʼի խոնարհ կախեսցին. Սեբեր. ՟Դ: *Զոր եւ ʼի վեր եւ ʼի խոնարհ տայ խրատ մովսէս: Ի վեր եւ ʼի խոնարհ զայդ ասես եթէ ածից զթագաւորն բաբելացւոց. Ոսկ. ես.: *Ի վեր եւ ʼի խոնարհ զմովսէս յիշես. Ոսկ. գծ.: *Վեր եւ ʼի խոնարհ շուրջ բերեալ զասացուածն. Բրս. թղթ.: *Ի վեր եւ խոնարհ յայս փութայր զնոսա հաւանեցուցանել, թէ վասն նոցա փրկութեան եկն: Իվեծ եւ ʼի խոնարհ ասէր զինքն կեանս յաւիտենիցʼʼ. այսինքն ստէպ. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 44: ՟Բ. 1: *Ի վեր եւ ʼի խոնարհ զչարչարանսն, զգերեզմանն եւ զյարութիւնն քարոզելով. Ոսկ. գծ.: նխ. Ի ԽՈՆԱՐՀ. նխ. բցռ. խնդ. κάτω infra. *Ի միջոյն եւ ʼի խոնարհ՝ հուր. եւ ʼի միջոյն եւ ʼի վեր իբրեւ զտեսիլ փայլական. Եզեկ. ՟Ը. 2: *Յերկեմենից եւ ʼի խոնարհ. Մտթ. ՟Բ. 16: *Որչափ արդարք էին յադամայ եւ ʼի խոնարհ. Կիւրղ. ծն.: մ. ԽՈՆԱՐՀ. մ. Խոնարհեալ. ʼի գուճս իջեալ, իջանելով. կորացեալ. գետնամածեալ. *Երագեաց մովսէս՝ խոնարհ երկիր եպագ. Ել. ՟Լ՟Դ. 8: *Անկան խոնարհ երկիրպագին նմա. Մծբ. ՟Դ: *Տեղւոջն՝ ուր խոնարհ եդ յերկիր զաստուածային երեսն արտասուօք. Լմբ. համբ.: ԽՈՆԱՐՀ ԱՌՆԵԼ, կամ ԼԻՆԵԼ. իբր կորացուցանել. իջուցանել. եւ Կորանալ. *Խոնարհ արարին զանձն իմ. Սղ. ՟Ծ՟Զ. 7: *Տառապեցայ, եւ խոնարհ եղէ յոյժ. Սղ. ՟Լ՟Է. 7: *Զայլ եւս մարդիկ ամրոցին խոնարհ արարեալ ʼի տեղի չարչարանաց. Յհ. կթ.: ա.մ. ԽՈՆԱՐՀ. ա.մ. Մեղմ. դաշն. ցած ձայնիւ եւ աղերսիւ գնայր. Լմբ. պտրգ.: *Որք մեծաբանելով ձգտեսցին ընդ մեզ, մեք խոնարհս խօսեսցուք ընդ նմա. Իսիւք.: ԽՈՆԱՐՀ. որպէս Նուաստ. ցածազգի. անաւագ. նկուն. յետին, յետնեալ. տառապեալ. անտոհմ. անշուք. ταπεινός, ἤττων humilis, minor, infirmus. խեղճ, վարի աստիճանի. ... *Կռփէին զգլուխս աղքատաց, եւ ճանապարհս խոնարհաց թիւրէին: Եղեր ամենայն քաղաքի խոնարհի օգնական: Իրաւունս արարէ՛ք տնանկին եւ խոնարհի. եւայլն: *Շնորհեաց մեզ գուշակ եւ նշան՝ խոնարհիցս եւ մեղաւորաց. Ճշ. հին.: *Այնպէս զմեր խոնարհ մարմինս փառաւորել. Ի գիրս խոսր.: *Ամենեւին խոնարհ եւ նկուն ցուցանէ զուսումնհերձուածողացն. Սարգ. ՟բ. պ. ՟Գ: *Որպէս եւ բանն՝ թէ ʼի խոնարհ ին ոք կամի վասն նորա ասել, չառնու յանձն փոքրկանալ ասողացն բերանով. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 1: Ուստի ԽՈՆԱՐՀ ԱՌՆԵԼ. Նուաստացուցանել. նկուն առնել. խոնարհեցուցանել եւ որ է օրինակաւ. Տե՛ս Սղ. ՟ը. 6: ՟լդմ13: ՟ձթ. 15: ՟ճդ. 18: ՟ճխղ. 6. եւայլն: Որպէս եւ ԽՈՆԱՐՀ ԼԻՆԵԼ՝ որպէս Նուաստանալ. նկուն լինել: Սղ. ՟ճե. 42: ՟ճղ. 12. եւայլն: ԽՈՆԱՐՀ. որպէս հակակայ ամբարտաւանի կամ հպարտի. Ունակ առաքինութեան խոնարհութեն. որ վարի որպէս նուաստ եկ յետնեալ ոք. ցածուն եւ հլու. նուաստացեալ կամաւ, կամ նուաստ յաչս անձին. ... *Ուսարու՛ք յինէն, զի հեզ եմ եւ խոնարհ սրտիւ: Ես յո՛ հանգեաց, եթէ ոչ ʼի հեզս եւ ʼի խոնարհս: Տէր ամբարտաւանից հակառակ կայ, տայ շնորհս խոնարհաց: Զխոնարհս փառաւոր առնէ տէր: Ընդ խոնարհս զիջանիցիք. եւայլն: *Զեղբօրէն ասէ՝ իւր համարելով զմեղս նորա. զի խոնարհք են հոգիք սրբոցն. Վրք. հց. ՟Ժ՟Զ: *Որ է կերպարան անձանց խոնարհից զիջեալ բեկութեամբ. Նար. ՟Ժ՟Ա: Եւ իբր խոնարհական. *Իմաստութեամբ եւ խոնարհ գնացիւքն զամենեսեան նուաճէր. Շ. մտթ.: *Խոնարհ բանիւ շահեաց զաւելախնդիրսն զայնոսիկ. Վրք. հց. ՟Ժ՟Զ: *Խոնարհ հնազանդութեամբ բազմեալ ʼի կառսն խոնարհութեան. Նար. խչ.: *Զմարմնոյն խոնարհ բանս յաստուածութիւն բանին հպեցուցանել ձեռնարկեն. Կիւրղ. գանձ.: