ՁԵՒ

(ձեւոյ կամ ի, ոց.) NBH 2-0154 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c գ. σχῆμα habitus, figura ῤυθμός modulus ὐπόδειγμα , τύπος exemplum μορφή forma եւն. Տեսիլ լրման քանակի. չափ եւ դիտակ մարմնոյ. յարդարուած. յօրինուած. զարդ. եղանակ. օրինակ. տարազ. տեսակ. կերպարան. կերպ. տիպ. նմանութիւն. համեմատութիւն. ունելութիւն. ... *Ձեւ վաստակին, կամ սեղանոյ, բարձից, տան, եւ այլն: *Աստուծոյ ո՛չ ձայն, եւ ո՛չ ձեւ: Գոհանամ զքէն ... զձեւ աղօթիցն առնու: Այլով ձեւով կազմակերպել կամեցան. Ոսկ. յհ.: *Զկերպարանս ծառայի առեալ, եւ ձեւով գտեալ իբրեւ զմարդ: Յադամայ զձեւ առեալ զմարմինն: Ոչ ըստ երեւեցելոյն ձեւի եւ զաներեւոյթն նորա բնութիւն սահմանել. Աթ. ստէպ: Պրպմ. ՟Լ. եւ ՟Լ՟Է. ձ: *Ծառայական ձեւովն. Սարգ. յկ. ՟Ը: *Ոգիք մարդկան՝ իմացական բնութիւն, ձեւ սկզբնատպին (այսինքն պատկեր արարչին). Եղիշ. հոգ.: *Ողորմելի ձեւով: Եղկելի ձեւով: Ըստ ձեւոյդ: Ըստ նմին ձեւի. Պիտ.: *Քննելի է (յերաժշտութեան) ձեւ բառի, եւ երգ, եւ դաշինք, եւ կաքաւք: Բայց զի՞նչ զգեղեցիկ ձեւն, կամ զդաշն գոլ պարտ է ասել երբէք. Պղատ. օրին. ՟Բ: *Անցեալ է ձեւ աշխարհիս այսորիկ, եւ ժամանակս կարճեալ. Բրս. կանոն.: *Դիմոսթենէս տեսեալ զտգէտն ʼի ձեւ (կամ ʼի ձեւի) գիտնոյ՝ ասէ. երեւելիդ ինձ (լիցի), եւ գիտելդ՝ թշնամեացն իմ. Պիտառ.: *Ձեւն՝ մարդոյ, եւ անագորոնութիւնն որպէս չար դիւի. Մանդ. ՟Ժ՟Ա: *Ըստ ձեւոյ հրեշտակի: Ըստ մարախի ձեւոյ ոստոստեալ: Ո՛չ ըստ գինւոյ ձեւոյ: Ի ձեւ առակաց: Յայլ իմն կերպարան ձեւոյ. Նար.: *Ունի զզօրութիւն եւ զձեւ կերպարանաց տէրունական բանից: Ձեւ բանիցս մարմնականք են. Իգն.: *Յայսպիսի ձեւ լինի նկարագրեալ: Աշխարհս չորեքեզերեան ունելով ձեւ. Շ. մտթ. եւ Շ. բարձր.: ՁԵՒ. որպէս Կերպարան, պատրուակեալ ինչ. *Հրաժարէր աղազ՝ երկիւղածութեան եւ հաւատոց ձեւով, թէ ոչ փորձեցից զտէր. կերղծաւորէր լնուլ զգիրն, թէ մի՛ փորձեսցես զտէր. Գէ. ես.: ՁԵՒ. σχῆμα habitus. Որպէս Հանդերձ. զգեստ. մանաւանդ Սքեմ կրօնաւորական. յն. ըսխի՛մա. լտ. հա՛պիդուս. (որ են ձեւ, եւ ունելութիւն.) *Զսպառազինի եւ զինուորի ձեւ զգեցեալ: Ձեւ կատականաց արկեալ ʼի վերայ նորա. Լաստ. ՟Ի՟Բ: Ոսկ. յհ. ՟Բ. 38: *Սուրբ ձեւոյն արժանի լիցիս: Առնուլ զձեւ ուխտի: Զկերպարանս ձեւոյ սրբութեան. Մաշտ.: Վրք. հց. ստէպ: *Որ զարտաքին ձեւն կրօնաւորի զգեցեալ է. Սարգ. յկ. ՟Ե: *Ձեւ կրօնաւորութեան, կամ մեռելութեան. Լմբ. պտրգ.: ՁԵՒ ԵՐԿՐԱՉԱՓԱԿԱՆ. σχῆμα figura. *Որ առ երկրաչափսն տեսանին ձեւք. Փիլ. լին. ՟Դ. 194: *Սպիտակն՝ գունոյ տեսակ, եւ եռանկիւնին՝ ձեւոյ տեսակ. Պորփ.: Տե՛ս եւ Արիստ. որակ. ՟Ը: Սահմ. ՟Ժ՟Զ: Նիւս. բն. ՟Ե: ՁԵՒ ՔԵՐԱԿԱՆԱԿԱՆ. σχῆμα figura. *Ձեւք անուանց են երեք. պարզ, բարդ, յարաբարդ. Թր. քեր.: *Երեք են ձեւք (բառից). պարզ, որպէս ուղղանկիւնին. բարդ, որպէս եռանկիւնին. յարաբարդ, որպէս քառանկիւնին. Հին քեր.: մ. ԶԱՅՍ ՁԵՒ. ԶՆՈՅՆ ՁԵՒ. մ. Այսու կամ նովին ձեւով. ըստ այսմ օրինակի. այսպէս. նոյնպէս. ըստ: Իսկ ՆՈՅՆ ՁԵՒ. ա. իբր Նոյնպիսի: *Յիշէ զայս ձեւ օրինակ: Գրէ զայս ձեւ օրինակի: Զնոյն ձեւ օրինակի եւ աբիդենոս: Զնոյն ձեւ ըստ մովսէսի պատմութեանն վիպագրեաց. Եւս. քր. ՟Ա: