- ՊԱՏՃԱՌ
- (ի, կամ ոյ. մանաւանդ ՊԱՏՃԱՌՔ ռաց.) NBH 2-0614 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 13c գ. ՊԱՏՃԱՌ մանաւանդ ՊԱՏՃԱՌՔ. Սկիզբն շարժիչ. հաւակ. սէպէպ. վէսիլէ. *Անուն կռոցն եւ պաշտօն՝ ամենայն չարի սկիզբն եւ պատճառք: Սա է պատճառք ամենայն չարեաց: Ջանացայց լինել ձեզ պատճառք բարեաց: Եղեւ ամենայն հնազանդելոց իւրոց պատճառք փրկութեանն յաւիտենից: Հարցեալ միմեանց զպատճառսն. եւ այլն: *Ամենայն իրի անհնար է առանց պատճառի ʼի լինելութիւն հասանել. Պղատ. տիմ.: *Աստուստ իմա՛ զԱստուած՝ ո՜չ պատճառ չարեաց. Անյաղթ հց. իմ.: *Կանխագիտութիւնն (Աստուծոյ) չէ պատճառք չարեաց: Դնեն եւ նոքա մի ինչ ինքնակաց՝ պատճառ ամենայնի. Եզնիկ.: *Փափագէ ամենայն բանական բնութիւնս՝ Աստուծոյ եւ առաջին պատճառին. Առ որս. ՟Գ: *Չէ՜ ընդ մի համար՝ զհայր մոռանալ, եւ զԱստուած. զի Աստուած՝ առաջի՜ն եւ ճշմարի՜տ պատճառ. Գէ. ես.: *Գեղեցկութեանն տուիչ ինքն է, եւ բարութեանն զանձնիշխանութիւնն արար պատճառ. Եզնիկ.: *Ասա՜ մեզ դու զպատճառ վնասուն, եթէ օրէնք մեր իցեն պատճառք անվաստակ լինելոյ առաջի քո. Եղիշ. ՟Բ: *Ամենայն բարեաց պատճառ խոնարհութիւն է. որպէս ամենայն չարեաց պատճառ հպարտութիւնն. Ոսկ. ես.: ՊԱՏՃԱՌ Առիթ. ἁφορμή, λαβή occasio. Առիթ. ֆըրսաթ. ... *Պատճառք ձեր յազգացդ են, որ շուրջ են զձեօք: *Պատճառս առին մեղքն պատուիրանաւն: Միայն զի ազատութիւնն ձեր ոչ լինիցի ʼի պատճառս մարմնոյ: Պատճառս տամք ձեզ պարծանաց վասն մեր: Մի՜ ինչ պատճառս տալ հակառակորդին ʼի հայհոյութեան աղագս. եւ այլն: *Զի պատճառս տացէ թշնամւոյն մերձենալ ʼի մարտ. Ոսկ. մ. ՟Ա. 13: ՊԱՏՃԱՌՔ կամ ՊԱՏՃԱՌ. πρόφασις praetextus. Պատճառանք, պատրուակ. պէհանէ, մահանա. *Ի պատճառել զպատճառս մեղաց: Պատճառս խնդրէ այր՝ որ կամիցի քակել ʼի բարեկամաց իւրոց: Պատճառք ստութեան են: Խնդրէին պատճառս զԴանիէլէ: Բայց արդ չիք ինչ պատճառք վասն մեղաց իւրեանց. եւ այլն: *Առ ʼի հատանելոյ զպատճառն պատճառախընդրացն. Եզնիկ.: *Միայն պատճառ սակաւս զպատմութեանց, եւ այլն. Եւս. պտմ.: ՊԱՏՃԱՌ αἱτίον culpa, crimen. Վնաս. յանցանք. ... *Ես եւ ոչ մի ինչ պատճառս գտանեմ ʼի նմա: Եւ ոչ մի ինչ պատճառ մահու գտեալ. Յհ. ՟Ժ՟Ը. 38: Գծ. ՟Ժ՟Գ. 27: *Նախ վճարեալ զնա յամենայն պատճառոյ՝ յայնժամ խնդրէ զնա ʼի բազմութենէն. Ոսկ. յհ. ՟Բ. 38: (Ստէպ դնի հոլովդ Պատճառոյ՝ եւ ի գիրս Դիոնեսիոսի.:) Ի ՊԱՏՃԱՌՍ Ի ՊԱՏՃԱՌ ԱՌ ՊԱՏՃԱՌԷ ՊԱՏՃԱՌԱՒ Ի ՊԱՏՃԱՌԱՑ. Յաղագս. աղագաւ. սակս. վասն. եւ Պատճառանօք. ընդ պատրուակաւ. համար, սեպ. սէպէպինտէն. ... *Եւ ոչ ʼի պատճառս ագահութեան. ՟Ա. Թես. ՟Բ. 5: *Ի պատճառս ձեր, կամ ʼի ձեր պատճառս. Եղիշ. ՟Գ: *Իբր թէ ʼի պատճառս խաղաղութեան. Խոր. ՟Բ. 18: *Ի պատճառս սովոյն. Նախ. ծն.: *Յանարգելութեանս պատճառ. Նար. ՟Լ՟Զ: *Խոնարհեցուցանէր զինքն առ ամենեսեան՝ խօսելով ընդ նոսա ʼի պատճառս սիրոյ. Եղիշ. ՟Բ: *Ի հատուածի պատճառս. Արծր. ՟Դ. 12: *Հատուածի պատճառաւ փախստական լինի յԱրտաշրէ, եւ զհետ մտանելով զօրացն պարսից՝ առ պատճառէ՝ որպէս թէ փախստական վարելով զնա. եւ այլն. Խոր. ՟Բ. 71: *Ոչ ետ տեղի այսմ Գուրգէն՝ յերկուց պատճառաց. մի՝ զի եւ այլն. Արծր. ՟Գ. 13: *Առաքեցաւ (Սաւուղ) խնդրել զէշսն, եւ հաս յայս պատճառ մինչ առ Սամուէլ. Եփր. թագ.: *Յերկիրն եգիպտացւոց իջուցեալ զնոսա առ հաց ʼի բերան՝ սովոյն պատճառաւ, որ լինին եւ այլն. Ագաթ. (ուր հին տպ. վրիպակաւ ունի, պատճառաւոր լինին): ՊԱՏՃԱՌ (2-0901) Տ. ՏՕՆԱՊԱՏՃԱՌ
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.