- ԱՆՄԻՏ
- (մտի, տաց կամ տից.) NBH 1-0204 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c ա. ἅνους mente carens Ոյր չգուցէ միտ. չունօղ զկարողութիւն մտաւոր. անբան. *(Ապողինար) մարդ անմիտ ընդունելով զտէրունականն: Եթէ յանմիտ մարդ յուսացաւ, առանց մտաց արդարեւ է. զի եւ ո՛չ անմիտ կենդանի մարդն է. Առ որս. ՟Թ: *Անմիտ գոլով (ասէր ապողինար) զմիաւորեալն ընդ բանին մարմին: Մարմին անանձն (անհոգի) եւ անմիտ ոչ ընդունի յինքն տրտմութիւն: Ոչ զանանձն եւ անմիտ մարմին առեալ. Պրպմ. ՟Լ՟Ե: *Մտաց մասն թուելով ոչ ունել ամենեւին՝ անմիտ թուիս ինձ. Փիլ. լին. ՟Գ. 28: ԱՆՄԻՏ. առաւել՝ որպէս Թափեալ ʼի մտաց. խելագար. յիմար. մորոս. անիմաստ. տգէտ. անհանճար. եւ Յիմարական. անխելք, խենդ, խեւ. ... ἅφρων, ἁσύνετος, ἅνους, ἁνόητος, μωρός amens, demens, insipiens եւն. *Ազգաւ անմտաւ: Իմաստնոց եւ անմտից: Իբրեւ զաղաւնի անմիտ: Ցանկութիւնս անմիտս. եւ այլն: *Իբրեւ ոչ եթէ անմիտ ինչ լինէր (այսինքն գտանիւր) յանձն իւր. ՟Բ. Մակ. ՟Ժ՟Ա. 13: *Որոշել զիմաստունն յանմտէն. Փարպ.: *Ո՛վ անմիտդ ʼի մտաւորաց. Նար. ՟Ը: *Զանմտացն վկայութիւն: Անմիտ են մտօք: Ոսկ. յհ. ՟Ա. 2. եւ 3: *Փոխարէն անմիտ մարտին. Ագաթ.: *Անմիտ եւ անհանճար բանից. Խոր. ՟Ա. 31: *Անմիտ խորհուրդ, կամ հետեւումն. Փարպ.: Նար. ՟Խ՟Ը: Իբր Անսիրտ, ըստ յն. ἁκάρδιος Տե՛ս Առակ. ՟Ժ. 13: ՟Ժ՟Է. 16: Երեմ. ՟Է. 21: Եւ որպէս Անխրատ. կամ անկիրթ. ἁπαίδευτος indisciplinatus, ineruditus Սիր. ՟Ը. 5: ՟Ի. 22: ԱՆՄԻՏ. որպէս Անիմանալի. անիմաստ. ἁνόητος qui intelligi non potest *Թէ էութիւն նորա այլ է, եւ զոր իմանայն՝ ա՛յլ է ʼի նմանէ, անմիտ եղիցի էութիւն նորա. Մաքս. ի դիոն.: *Հետեւեցելոց տառից, եւ գծագրաց անմտից, եւ սիղոբէից, եւ բառից անծանօթից. Դիոն. ածայ.: ԱՆՄԻՏ. Անմտական, կամ գործ անմտութեան. *Եւ զի անմիտ է այս, անպիտանացուացն փոյթ ունել, ծանօթ է ամենեցուն.
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.