- ԱՐԳԵԼ
- (-) NBH 1-0344 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 10c, 11c ա.գ. (լծ. հյ. առ՝գելում. լտ. ա՛րչէօ. յն. ի՛րղօ. գօլիօ.) κώλυμα, κωλύτικον obstaculum, impedimentum Խափան, կամ խափանարար եւ խափանումն. արգելք ... Զի՞նչ է քեզ արգել՝ լինել վայելօղ ամենայնի. Բրս. ողորմ.: *Սփռեցան ընդ տիեզերս, զի ոչ դոյր ագել. Ագաթ.: *Ո՛վ լռութիւն, սանձն լեզուի, եւ որկրամոլաց արգել. Վրք. հց. ձ. ՟Գ. (նոր թարգ. յարգեցման խափանիչ:) *Դեղ բժշկութեան են աղօթք, արգել մեղաց. Ոսկ. եբր. ՟Ի՟Է: *Զի ուր ինքնակամ չարութիւն է, անդ եւ արգել է շնորհաց. Կոչ. ՟Զ: *Որպէս եւ ասէս եւասէր երբեմն զարգելն իւր ʼի հոգւոյն յիրս ինչ պիտանիս. Տօնակ.: ԱՐԳԵԼ. Արգելան. պահ. φυλακή custodia *Ոչ եղեալ էր արգել ամենայն այսոց պղծոց: Յայտ. ՟Ժ՟Ը 2: *Յարգել բանտի. Յհ. կթ.: ԱՐԳԵԼ ԱՌՆԵԼ կամ ԼԻՆԵԼ. ԱՐԳԵԼ ԱՐԿԱՆԵԼ, ՏԱԼ. συμφράσσω կամ συμφράττω, κωλύω , εἵργω, ἑγκόπτω, ἑπίσωεω impedio, sepio, includo, prohibeo, arceo, veto կամ Արգելելու. խափանել. կրճիմն կամ խտրոց կամ ցանկ ʼի մէջ արկանել. ... *Ոչ ոք է՝ որ արգել առնէ: ՟Գ. Մակ. ՟Ա 9: *Արգել արասցեն երթալոյն. Ոսկ. յհ. ՟Բ 16: *Արգել առնել արիանոսացն, զի մի՛ եւս իշխեսցեն, եւ այլն. Վրք. ոսկ.: *Ոչ ինչ արգել առնի (յն. առնէ) եւ ընդ մեզ նոյն անցք անցանել. Ոսկ. յհ. ՟Ա 9: *Ոչ ինչ արգել առնէր խիղճ մտացն՝ լեզուին. Կոչ. ՟Գ: *Վասն մահու արգել լինելոյ ʼի մշտնջենաւորել. Եբր. ՟Է 23: *Արգել հայելոյ ʼի յստակութիւն լուսոյն լինիցին. Եզնիկ.: *Քանզի ʼի շուրջ բնակելոց ազգացն արգել լինէր, մնաց գործն անկատար. Եւս. քր. ՟Բ: *Արդել արկցէ տէր ʼի փոսոյ գետոյն: Արգել արկ ճանապարհաց իմոց. Ես. ՟Ի՟Է 12: Ողբ. ՟Գ 9: *Եւ նոցա արգել արկանէր՝ գնալ յանօրէն ճանապարհն ելանել. Բուզ. ՟Գ 13: *Արգել եւ զբաղումն տայր նոցա բէփրկութեան: Եւ այլ ոչ կարաց արդել տալ ինքեան (այսինքն արգելուլ զանձն). Ոսկ. յհ. ՟Բ 5: Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: ՅԱՐԳԵԼ ԱՐԿԱՆԵԼ. συγκλείω concludo Արկանել իբր յարգելան. շուրջ պաշարելով՝ փակել ʼի ներքս. *Պաշարէր զնոսա, եւ յարգել արկանէր զնոսա. ՟Ա. Մակ. ՟Ժ՟Ա 65: *Ձեռն ʼի գործ արկեալ ʼի պաշարումն եւ յարգեալ արկանել զնոսա. Եւս.: քր. ՟Ա: *Ի տեղւոջ իմիք զզօրութիւն մտացն յարգել արկանել. Նիւս. կազմ. ՟Ժ՟Գ:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.