- ԽԱՓԱՆ
- (ի աց.) NBH 1-0935 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 8c, 11c, 12c, 14c ա.գ. ἑγκοπή impedimentum ἑμπόδιον obex. Արգել. խոչընդակն. խոչընդոտն. խոչ եւ խութ. որպէսխափանիչ, կամ խափանարար. ընդհատիչ. եւ Խափանումն. ընդհատումն. անգործութիւն. ... *Դժնդակ ժողովուրդ ոմն խափան օրինացʼʼ. յն. դիմակաց. Եւս. ՟Ժ՟Գ. 4: *Զի մի՛ խափան ինչ լինիցիմք աւետարանինʼʼ. յն. ընդ հատումն, կամ արգել ՟Ա. Կոր. ՟Թ. 12: *Զի մի՛ խափան լնիցին աղօթիցն ձերոցʼʼ. յն. ընդհատել. ՟Ա. Պետ. ՟Գ. 7: *Եղեն յորոգայթ մեծ, եւ ʼի խափան (յն. դարան) սրբութեան. ՟Ա. Մակ. ՟Ա. 38: *իքխափան (յն. վերջոտնիլ) վախճանի մարդոյ. Իմ. ՟Բ. 5: *Խափան առնելողջակիզացն պատարագածʼʼ. յն. արգելուլ. ՟Ա. Մակ. ՟Ա. 47: *Խափան առնելʼʼ. յն. խոչնդոտն լինել. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 10: *Լինին խափան դիցն պաշտաման: Խափան առնել յազատութիւն վերին. Ագաթ.: *Ամենայն բարեաց խափան է տրտմութիւնն: Որպէս զգալի աչաց խաւար է խափան՝ ներգործել, նոյնպէս եւ անգիտութիւն՝ մտաց. Վրք. հց. ՟Ժ՟Գ: Տօնակ.: *Ոչ եթէ խափան ինչ ոչ կամիմ զիրաց արքունի. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 2: *Խափան՝ մարմնոյս գործոյ տիրէ, եւ ոչ անմարմնոյն. Լմբ. էր ընդ եղբ.: *Զխափան գիշերոյն մտաւ ածեալ՝ աղօթէ եկեղեցի. Յհ. իմ. կարգ.: *Մեր փրկութեան ոչ կարաց ʼի խափան լինել. Ոսկիփոր.: ԽԱՓԱՆ. ἁργία otium, desidia. Անգործութիւն. դատարկութիւն. ... *Ի խափանի, եւ իւրոց շարժութեանցն հանդարտութիւն բերելով տկարագոյն լինել հարկ է. Պղատ. տիմ.: ԽԱՓԱՆ. ἁργός, ἁεργός otiosus. Խափանեալ ʼի գործոյ. անգործ. դատարկ. ավարա, պօշ. *Մի՛ ոք ʼի ձէնջ խափան կայցէ. զի խափանումն մայր է կարօտութեան. Ածազգ. ՟Ժ՟Ա: *Դատարկ եւ խափան կալ: Անաշխատ եւ խափան կալն ուսուցանէ զամենայն չարիս. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 43: *Ոչ եղեւնա խափան՝ գալանգէն ʼի նոյն քահանայապետութիւն. Կոչ. ՟Բ: *Զհաւորսութիւն առ խափան լերինս (կամ լերունս) ոչ ոք արգելուցու. Պղատ. օրին. ՟Է:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.