ԱՍՏԻ

I. (-) NBH 1-0318 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 10c, 11c, 12c, 14c մ. ἕνθεν, ἑντεῦθεν hinc Յայսմ տեղւոջէ.ʼի տեղւոջէս յայսմանէ. եւ յայսմ բանէ. աստից, ասկից, ասկէ, սկից, հոսկից. ... *Աստի առ ձեզ անցանել: Բարձին աստի: Երթիցու՛ք աստի. եւ այլն: *Եւ ոչ ʼի տուն իմ դարձայց. բայց ʼի նոյն (այս ինքն միանգամայն) աստի իսկ ʼի վանս երթայց. Վրք. հց. ՟Դ: *Աստի սկսաք լինել առանց թագաւորի. Լմբ. ատ.: *Զի մի՛ խնղճ ինչ աստի երեւեսցի. Ոսկ. յհ. ՟Ա 3: Ռամկական է ասելն. *Ես այլ աստից ոչ գնացից. ՃՃ.: մ. ԱՍՏԻ ԵՒ ԱՆՏԻ. մ. ἑντεῦθεν καὶ ἑντεῦθεν hinc inde Յայսմ եւ յայնմ կողմանէ. մէկ դին. մէկալ դին *Երկուս եւս այլս աստի եւ անտի, եւ ʼի միջի զՅիսուս. Յհ. ՟Ժ՟Բ 18: *Աւուր գնաց աստի, եւ աւուր գնաց անտի: Ցանգ աստի, եւ ցանգ անտի. Թուոց. ՟Ժ՟Ա 31: ՟Ի՟Բ 24: Իսկ Ագաթ. *Անտի մերժումն ʼի տանջանս, եւ աստի մերձումն յարքայութիւննʼʼ. իմա՛, յիրէ անտի, ʼի բանէ աստի: ԱՍՏԻ ԱՆՏԻ. Որպէս Յամենայն կողմանց. չորս դիէն. *Վասն յաճախութեան ազգի ազգի մտացն (այս ինքն իմաստից) որ աստի յորդին. Սեբեր. ՟Ե: ա. ԱՍՏԻ ԱՆՏԻՔ, տից. ա. Գտեալքն յերկոսին կողմանս. յն. երկաքանչիւր. ἐκάτερα utraque *(Զ՟Ավ եղեալ) աստի անտիքն՝ պատուականքն եւ առաջինք եւ հուպք եւ մերձաւորք անուանին զօրութիւնք: Պաշտօն առնլով միջինն յերկաքանչիւրց յաստից անտից զօրութեանցն. Փիլ. իմաստն.: դերանուն ԱՍՏԻ. Իբր դերանուն, Յայսմանէ. կամ որպէս յօդ. ս. ὀ, ἠ, τὸ *Յիշխանուենէ աստի զմեզ ʼի բաց մերժել, եւ յոգւոց աստի մերոց: Յաշխարհէ աստի. ʼի մարմնոյ աստի. զայսպիսեաց աստի. եւ այլն: *Ի մերոց աստի. Ագաթ.: *Ի միջոյ աստի մերմէ: Ի հեռաստանէ աստի. Յհ. կթ.: *Ի յերկրածնացաստի: Ի ստորնայնոցս աստի: Ի ներքոյ աստի հոսեալ. Նար.: Կամ *Յախտէ աստի յայսմանէ: Յազգէ աստի խոտորելոյ յայսմանէ. եւ այլն: ա. ԱՍՏԻ. ա. ὀ, ἠ, τὸ ἑντεῦθεν կամ ἑνταῦθα quod est hic vel hinc, hujus vitae, terrenus, temporalis Որ ինչ է աստի ծագեալ. կամ որ ինչ գտանի աստ, մանաւանդ եղեալն յայսմ աշխարհի. ժամանակաւոր. երկրաւոր. այս. սոյն ... *Յայտարարեալ զանտի վնասն, եւ զաստի օգուտ: զի այսպէս յաստի եւ յանտի բարութիւնսն վայելեսզուք. Ոսկ. մ. ՟Բ 20: *Հայցեսցուք զանդ հանգիստն, ընկեսցուք զաստի ճոխութիւնս. Ածաբ. *Մեծաօտունն զրկեցաւ ʼի դրախտէն վասն աստի փափկութեանն. Բրս. հց.: *Ամբարտաւանութիւն աստի կենացʼʼ. յն. լոկ, կենացս. ՟Ա յհ. ՟Բ 16: *Զաստի կարծիս: Աստի յաւիտենիս. Յաստիս բերկրիցիք յաւիտենի. Ագաթ.: *Ոչ վասն աստի աստի ինչ իրաց. Պիտ.: *Յետ աստի փառացս. Խոսր.: *Աստի սգովս անդ մտնեմք ժառանգել. Լմբ. սղ.: Յորմէ ա. գ. ԱՍՏԻՔ, աստեաց. ա. գ. Երկրաւորքս. մահկանացուք. ժամանակեայք. մարդիկ. աշխարհ. արդիքս. այսոքիկ. ... *Զփափկութիւն եւ զկամս աստիս քան զյաւիտենականն լաւ համարեցար. Գրք. հց. ՟Բ: *Խնդրեսցուք զանտի զհանգիստն աստօք աշխատութեամբ(ք). ԽՃԽ. ՟Ժ՟Զ: *Յիշատակ աստեացս պարտեաց: Ի ստորիցս աստեաց. Նար. ՟Ծ՟Դ. եւ Նար. մծբ.: *Ամենայն ինչ աստիքս իբր զստուեր երեւի. Ոսկ. յհ. ՟Բ 41: *Զներքնովք եւ զվերնովքն, զաստեօքս եւ զհանդերձելովքն: Զաստեացս հոգամք, եւ զերկնից եւ ոչ երբէք. Ոսկ. մ. ՟Ա 6. 22: *Աստիս (այս ինքն աստի կեանք) է ձիր եւ շնորհ: Զոր յաստիս կրեն մարդիկ: Յաստիս տալիով եւ այլով. Լմբ. էր ընդ եղբ. եւ Լմբ. սղ.: *Աստեացս խնամ ածէ. Սահմ. ՟Ժ՟Ա: *Մին աստեացս, եւ միւսն ապառնեացն: Զաստեացս միշտ հոգացեալ դիպուածս: Կնքելոց յիմաստից աստեացս: Ի կենցաղ աստեացս: Զաստեաց կենցաղոյս պատկեր: Զհոգին յաստեացս փրկեաց. Նար. ՟Լ. ՟Խ՟Զ. ՟Հ՟Թ. ՟Ձ՟Ա. ՟Ձ՟Ե. եւ Նար. մծբ.: Տե՛ս եւ զայջորդ բառս: II. ԱՍՏԻ 2 (աստւոյ, ւոջ, տիք, տեաց կամ տից.) NBH 1-0319 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 10c, 11c, 12c, 13c ա. որ եւ ԱՍՏԻՆ, ԱՍՏԵՒՈՐ, ԱՍՏՈՅ, ԱԶԴՈՅ. Հաստատ. հաստատուն. անյողդողդ. պինդ. տոկուն. առաքինի. եւ Սո՛ւր. սաստիկ. *Իմաստունն եւ աստին. աստին, եւ վատթարն: Աստի իմաստունն ողորմութեամբ վարի առ ամենեսին: Առաքինութիւնն ազգակից է աստւոյ եւ իմաստնոյ բարուց: Ընդ աստուածպաշտութիւն, եւ ընդ այլ եւս ընդ աստի առաքինութիւնս: Անորդութիւն աստի իմացուածոց կարգաց: Առաքաինութեան, զոր գաւառ ոդւոցն աստեաց եւ առաքինեաց կարծելի է. Փիլ. ստէպ: *Աստի՛ է զայրումն բարկութեան քան զամենայն բոց. Ոսկ. յհ. ՟Ա 3: Ի Հին բռ. դրի. *Աստի. հաստատամիտ, կամ զօրաւորʼʼ: գ. ԱՍՏԻ. գ. Հաստատութիւն. պնդութիւն. զօրութիւն. առոյգութիւն. Տե՛ս եւ ʼի վերջ կոյս բառիդ ԱԶԴ, ՅԱԶԴՈՋ: *Արձանացելոց հաճոյ օրինացն է ինչ, որ յաստւոջն է. որոց եւ արժան է կանգուն կալ, եւ հաստատուն ունել զնիստ կայանին. Փիլ. ել. ՟Բ 17: *Պէսպէս սպառնալեօք յաստւոջ պահէ ʼի նոսազերկիւղն. Ոսկ. ես.: *Յաստւոջ (կամ յաստիոջ) հալածանացն էր յագարակն ուրեմն ղօղեալ. Ճ. ՟Ա.: *Եւ եւս յետոյ առաւել աստիք առ կռնաւն. Եզնիկ.: *Զի մի՛ անկանիցիք յաստեաց հաստատութենէ. ՟Բ. Պետ. ՟Գ 17. յն. ʼի բնիկ կայից. ըստ հյ. իբր ʼի վիճակէ կայից: *Յորժամ յաստիս յուժի զօրացաւ կեղծաւորական բարի համբաւն. Լաստ ՟Ի՟Ա. ՟Ի՟Բ: Ուստի եւ Արբունք. հասակ առոյգ. *Յաստիս մանկութեան. Բուզ. ՟Դ 3: *Աստեօք մանկութեան ծաղկեալ. Ասող. ՟Գ 5: *Զանց է արարեալ զաստեօք ʼի մանկութենէ, եւ ʼի ծերութեան դար հասեալ. Յհ. կթ.: *Յայնմ մանկութենէ աստեաց՝ հասանէ յաստիս երիտասարդութեան. Լմբ. սղ.: *Աշխատութիւն յաստիս մարմնոյ, պտուղն եւ վայելք ʼի ծերութեան յանցեալ ժամանակի: Յետ աստեացն մանկութեան անցանելոյ ապա առ զկինն. Ոսկ. մ. ՟Գ 14: եւ եբր. ՟Ի՟Դ: *Երինջ երեմեան է, այս ինքն յաստիսս յուժի զօրութեան, ʼի մեծութեան ʼի փափկութեան. Ոսկ. ես.: *Առ հակառակն աստեօք երիտասարդութեանն արիապէս մարտնչի: Մինչեւ յաստուածպաշտութեանն եւ արդարութեանն եւ սրբութեան ած յաստիս. Շ. ՟ա. յհ. ՟Ի՟Գ: Ի պէսպէս միտս ձգի ասելն. *Ո՞ւր այն իմ ժամանակ, յորում ընդ ասել բանին եւ ես (երկիրս) յոքնազան վերաբերէի բուսակաս ʼի կենցաղաւէաս աստից: Օդ քաղցրաշունչ ʼի ձեռն արեւելեան ցօղոյ, եւ բազմագութ խնամով սնուցանէին զիմ աստիցն զարմ. Պիտ. ՟Ժ 5: ա. գ. աստիք, աստեաց. Իբր Երկրաւորք, եւ իբր Աստեւորք. եւ իբր Արբունք. տե՛ս ʼի վեր անդր ԱՍՏԻ. ա. գ.: