ԱՍՏՈՒԱԾ

(տուծոյ.) NBH 1-0320 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 12c, 13c գ. θεός deus (իբր Հաստիչ, կամ աստ՝ եւ յաստիս ածօղ, այս ինքն գոյացուցիչ, արարիչ, ստեղծիչ. որպէս ստուգաբանի ʼի բազմաց. տե՛ս Առ որս. ՟Ե. ըստ հյ. թրգ: Խոսր.: Նար.: Լմբ.: Սկեւռ.: Վահր.: եւ կամ կրաւորաբար, Աստոյ, աստեւոր, հաստատուն, անշարժ, անփոփոխ, հզօր, եւ այլն:) Սեպհականեալ կոչումն անեղ եւ հարկաւոր էակի՝ էացուցչի ամենայն էից. որ եւ ասի Որ էն. Է. Տէր. մի միայն բարի, ճշմարիտ, ամենակալ, ամենատէր եւ այլն. վասն որոյ եւ ըստ ինքեան եզակի եւեթ ասի Աստուած. .... եբր. եահ, էօվա, էլօհիմ որ է յոգնական ʼի նշանակ պատուոյ. ատօնա եւն. *Ի սկզբանէ արար աստուած զերկինեւ զերկիր: Եւ ասաց աստուած, եղիցի լոյս: Եւ ասէ տէր աստուած: Տերն Ատուածոյ երկրի պագցես. եւ այլն: Կամ *Բանն էր առ աստուած, եւ աստուած էր բանն. եւ այլն: *Աստուած անունն արարչական է, որ զնախախնամելն յայտ առնէ ըստ փիլոնի. եւ առ մեզ ստուգաբանի, թէ աստ էած զմեզ. Ի Գիրս խոսը: *Եբրայեցին այլ եւ այլ անուամբք կոչէ զաստուած. մերթ էլ կոչէ զնա, եւ մերթ՝ յահ (այս ինքն եահ). եւ մերթ ադոնայի (ատօնայի). եւ մերթ եղուիմ (կամ էլօհիմ). Կիւրղ. ծն.: ԱՍՏՈՒԱԾ, եւ ԱՍՏՈՒԱԾՔ, ատուածոց, կամ աստուածոց. ասին պիտակաբար՝ երբեմն Հրեշտակք, եւ մարդիկ՝ իբր առաւել հաղորդեալք ձրից բնութեան եւ շնորհաց առ յատուածոյ. *Երեւեցաւ նմա աստուած առ կաղնեաւն մամբրէի. Ծն. ՟Ժ՟Ը 1. որ եւ զկնի կոչին Երեք արք, եւ ապա Երկու հրեշտակք եւ այլն. որպէս եւ Ել. ՟Գ 2. նախ կոչի Հրեշտակ, եւ ապա տէր, աստուած, եւ այլն. զի ʼի դիմաց Ատուածոյ երեւէին հրեշտակք: Իսկ Ել. ՟Է 1. ասի վասն Մովսեսի. *Ետու զքեզ աստուած փարաւոնիʼʼ: Այլ Ել. ՟Ի՟Բ 28. *Զաստուածս քո մի՛ բամբասիցեսʼʼ. եւ Սղ. ՟Ձ՟Ա. *Աստուած եկաց ʼի ժողովս աստուածոց (կամ ատուածոց)ʼʼ. իմա՛ զդատաւորս, եւ զայլ իշխանս: *Ած՝ ոչ մարդկան միայն, այլեւ ատուածոց է (ատուածոց), եւ իշխան՝ ոչ միայն գեղջկաց, այլեւ իշխանաց. Փիլ. բագն.: *Աստուած կոչէ աստուածաբանութիւն զերկնայինսն եւ գերագոյն քան զմեզ էութիւնս, եւ առ ʼի մէնջ աստուածասէրս, եւ սրբազան արս. Դիոն. ՟Ժ՟Բ: *Զի որդիք Ատուածոյ լիցուք, եւ աստուածք սիրով. Յճխ. ՟Բ: Տե՛ս եւ Նար. ՟Խ՟Զ. ՟Ծ՟Ը. ՟Հ՟Ե: Շ. ընդհ.: Լմբ. սղ. եւ այլն: Եւ շատ եւս՝ Դիք. չաստուածք եւ չաստուածուհիք. սուտ եւ առասպելեալ աստուածք հեթանոսաց, եւ արձանք նոցա, որ եւ ԿՈՒՌՔ. Տե՛ս Իմ. ՟Ժ՟Գ 2. 10: Ծն. ՟Լ՟Ա 30: ՟Լ՟Է 2: ՟Գ. Թագ. ՟Ժ՟Ը 27. 29. եւ այլն: Իսկ Գծ. ՟Ժ՟Թ. 27. 37: *Զմեծին Ատուածոյ արտեմեայ: Հայհոյիչս Ատուածոյ մերոյʼʼ. յն. θεά այսինքն աստուածուհի *Վասն դիցն թէ ասես, զոր կոչես դու աստուածս, ստոյգ իսկ են հաստուածք. վասն զի հաստեալք են ʼի մարդկանէ. Ագաթ.: *Յաղագս ատուածոցն պատուոյ ասացեալքս բաւական են .. Յաղագս ատուածոցն իսկ, եւ այնոցիկ՝ որ յետ ատուածոցն են. Պղատ. օրին. ՟Դ: ՏԷՐ ԱՍՏՈՒԱԾ. Տ՛ես ʼի բառն ՏԷՐ: Ասի եւ իբր ռամկական միջարկութիւն ʼի զարմանալի. *Տէ՛ր աստուած, եթէ զի՛նչ նման է մարդս այս տեառն պետրոսի մաքսաւորին. Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: գ. ԱՍՏՈՒԾՈՅՆ ծոյքն. գ. Հոլովականն բառիս Աստուած. իբր Այն ինչ իրք՝ որ Ատուածոյ անկ են. *Տո՛ւք զկայսեր, եւ զԱտուածոյ՝ Ատուածոյ: Ոչ խորհիս դու զԱտուածոյսն, այլ զմարդկանն: Նոյնպէս եւ ոչ զայսինքսն ոք գիտէ, եթէ ոչ հոգին Ատուածոյ. եւ այլն: *Նոցաբանքն այսչափ ինչ. իսկ ատուածոյքն խափանչք էին ասենայն խորհրդոց նոցա. Ոսկ. ես.: ԱՍՏՈՒԾՈՎ. իբր Մակբայ հաստատութեան կամ երդման. երդուեալ յաստուած. աստուած վկայ լիցի. ... *Տամ ձեռագիր ատուածով, որ ոչ ընդդիմանամ. Եւ այս վասն սորին այսքան շատասցի յուղիղ մտաց, ատուածով՝ որ զսիրտս եւ զերիկամունս քննէ. Շ. թղթ.: *Ատուածով՝ տէրն պետրոս է նա. Վրք. հց. ՟Ժ՟Դ: ԱՍՏՈՒԱԾՈՎՔՆ. այսինքն Երդնում կամ երդուեալ ʼի դիս. *Աստուածովքն, զի ʼի կարգի ետուր ղպատասխանսդ: Աստուածովքն, զի վայե՛լ է քեզ անուրդ. ՃՃ.: