- ՏԷՐ
- (տեառն, տերամբ. տեարք, տերանց կամ տեարց.) NBH 2-0872 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 11c, 13c գ. κύριος dominus. Իշխան ʼի վերայ ծառայից եւ հպատակաց, եւ սեպհական ընչից. պէտ եւ գլուխ ազգի եւ երկրի՝ մարմնաւոր կամ հոգեւոր, որպէս հաղորդեալ իշխանութեանն աստուծոյ, որ միըայն է տէր ամենայն արարածոց, եւ տէր տերանց. ... ՏԷՐ. Զաստուծոյ ասի՝ որպէս Որ էն. եբր. եհովահ. կամ որպէս աստուած, եահ, էլ, թ. ալլահ. կամ ատօնա՛յի (տէր իմ). սատտայի (բաւականն իմ.) *Տէր է անուն նորա: Տէր աստուած օրհնեալ: Էջ տէր տեսանել զքաղաքն եւ զաշտարակն: Զի՞նչ նզովեցից, զոր ոչ նզովէ տէր: Նետք տեառն: Այցելութիւն տեառն. եւ այլն: Իսկ Օրին. ՟Թ. 25. *Տէր տէր (կամ տէր աստուածʼʼ. եբր՛՛. կամ Սղ. ՟Ճ՟Թ. 1. *Ասաց տէր ցտէր իմʼʼ. Եբր.: ՏԷՐ. Անխտիր ասի զաստուծոյ եւ զմարդկանէ, ըստ եբր. ատօն, ատօնիմ. այսինքն տէր, տեարք. *Տէր աստուած մեր, նա է աստուած աստուծոց, եւ տէր տերանց: Ահաւասիկ ես տեա՛րք, եկա՛յք ʼի տուն ծառայի ձերոյ՝ հանգերո՛ւք: Տէր իմ ծերացեալ է: Տէր աստուած տեառն իմոյ աբրաամու. որ ոչ վրիպեցոյց զարդարութիւն իւր եւ զճմարտութիւն ʼի տեառնէ (կամ ʼի տեռնէ) իմմէ, եւ յաջողեաց ինձ տէր ʼի տան եղբօր տեառն իմոյ: Այսպէս ասասջիք տեառն իմում եսաւայ, թէ այսպէս ասէ ծառայ քո յակոբ: Այրն՝ տէր երկրին: Տէր ամենայն երկրիս եգիպտացւոց: Ի ձեռս արանց՝ տերանց խստասրտաց: Ասել զտեարս իւրեանց: Ծառայ երկնչի ʼի տեառնէ իւրմէ. եթէ տէր եմ, ո՞ւր է պատի՛ւն իմ, ասէ տէր ամենակալ. եւ այլն: Իսկ յասելն. *Տէր ցլուն: Տէր տանն: Զմսուր տեառն իւրոյʼʼ. եբր. յորմէ բահաղ, բահաղիմ. (արաբ.): Կամ *Եղիցես տէր երբօր քում: Տէր արարի զնա քեզʼʼ. եբր. (արաբ. այսինքն իշխօղ): ՏԷՐ. Որպէս ʼի հին օրէնս ասի զաստուծոյ, կամ զաստուծոյ հօրէ, ʼի նորումս առաւել սեպհականեալ է քրիստոսի. *Յաստուծոյ հօրէ մերմէ, եւ ʼի տեառնէ յիսուսէ քրիստոսէ: Օրհնեալ է աստուած, եւ հայր տեառն մերոյ յիսուսի քրիստոսի: Ոչ ոք կարէ ասել տէր զյիսուս, եթէ ոչ հոգւովն սրբով: Այլ հոգի նոյն է. այլ տէր նոյն է. այլ աստուած նոյն է. եւ այլն: *Արքա՛յ քաջ, դու ուստի՞ գիտես այդպիսի բանս խօսել զտեառնէ. Եղիշ. ՟Ա: ՏԷՐ, տեարք, ասի զմարդկանէ պէսպէս առմամբ իշխանութեան. *Տէրն պետութեան անուն է: Տէր անունն արքունական անուն է. Ոսկ. յհ. ՟Ա. 2: Խոսր. ըստ Փիլոնի: *Դարձոյց ʼի տեարսն զյափշտակութիւնս. Նախ. նեեմ.: *Չէք անձանց տէր. եւ այլն: *Մեք եմք անձանց տեարք եւ առնելոյ վնաս եւ՛ չառնելոյ. եւ չի՛ք այլ ոք. Ոսկ. ՟ա. թես.: *Տէր առնէ զնա կամացն (յն. ընտրութեանն). Ոսկ. ես.: Կեանք վարուց վատթարացն տէր ունին ʼի վերայ զհեշտ ցանկու թիւնն. Փիլ. այլաբ.: Չյիշելոյ եւ յիշելոյ աստուծոյ զտյանցանս քո դու ես տէր. (այսինքն ʼի քո ձեռս է): Վաստակելոյ եւ աշխատելոյ դուք էք տեարք, եւ թեթեւ առնել եւ՛ ծանրագոյն: Նոքա տեարք են սպանանելոյ. ինքն տէր էր ոչ դնելոյ զանձն իւր: Մերոյն զմեզ այսրէն տեարս առնէ կամացն. Ոսկ. յհ.: *Իբրու զայլ տէրս գաւառին. Պղատ. օրին. ՟Ժ՟Բ: *Մինչեւ եկեսցէ տէր տանն. Եփր. ծն.:
հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.