ՎԵՐԱՅ

ՎԵՐԱՅ
(ʼի վերայ, ʼի վերայք, այց.) NBH 2-0808 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 10c, 12c, 13c ա.նխ.մ. ռմկ. վըրայ, վըրան. պ. ֆէրա, զիպէր. յն. իբէ՛ր, էբի՛, էբանօ, իբէրա՛նօ. լտ. սու՛բէր. Արմատն է Վեր, ʼի վեր. Որ ինչ ʼի վերոյ եդեալ իցէ ներքոյ եղելոյն. ըստանձնեալն. յարեալն կամ ընդ մէջ անկեալն՝ ընդ վերինն եւ ընդ ստորինն, ընդ արտաքինն եւ ընդ ներքինն. *Ըստ միմեանց վերայ գրոյʼʼ. ամենայն ըստ գրոյ ʼի վերայ միմեանց. Նիւս. կազմ. ՟Ժ՟Ա: *Ոչ կարէր այնպէս համարձակ խուզել զվերայս (զ՝ի վերայս). Կիր. պտմ.: *Փակեմ զդուռն ʼի վերայսʼʼ. ամենայն յետ ʼի ներքս մտանելոյս. Լմբ. առ լեւոն.: *Ոչ որպէս ʼի վերայ էակացն, այսպէս ունի եւ ʼի վերայց ոչ էակացն: Եւ ʼի վերայց արտաքոյ ամանակաց՝ նոյն բան էʼʼ. ամենայն ʼի վերայ այնց՝ որք են, եւ այլն. Պերիարմ.: նխ. ՎԵՐԱՅ. նխ. Քերթողաբար, որպէս Ի վերայ. *Ռահ արքունաճեմ՝ վերայ ծովու քայլ. Նար. տաղ.: նխ. Ի ՎԵՐԱՅ. նխ. տե՛ս ʼի կարգի տառիդ Ի (1-0870) դնեմք եւ աստ քանի մի օրինակս ոճով. *Յաւելին ցաւս ʼի ցաւոց վերայ: Ի պատուոյն վերայ եւ այլ եւս պարգեւս մեծամեծս ʼի նմանէ գտանէր. Եղիշ. ՟Գ. ՟Ը: Ի ՎԵՐԱՅ. որպէս ռմկ. ուղրունա, հագգընա. *Այնպիսի սիրեաց աստուած զաշխարհ, զի զորդի իւր միածին եդ ʼի վերայ նորա. Ագաթ.: *Ես եմ ասէ հովիւ քաջ, որ ʼի վերայ խաշանց իմոյց մեռանիմ. յորո՞ց խաշանց արդեօք. ʼի հարթուցելոցն, ʼի փախուցելոցն, ʼի գազանակուր եղելոցն (վերայ). Ագաթ.: Ի ՎԵՐԱՅ. որպէս Առ ափն. յեզր. *Ի յաւանին վարդգիսի՝ որ ʼի վերայ քասաղ գետոյ. Խոր. ՟Բ. 16: Ի ՎԵՐԱՅ ԿԱԼ կամ ՀԱՍԱՆԵԼ. ἑπίσταμαι . Խելամուտ լինել. վերահասու լինել. ըստուգել. ʼի միտ առնուլ. *Այսպէս մարիամ ամենայնի ʼի վերայ կացեալ: Կալ ստուգութեամբ ʼի վերայ յայտնութեան. Իգն.: *Այլ վասն յովսէփու՝ թէ ունէր զհոգին աստուծոյ յանձին, զայն եւ փարաւոն հաս ʼի վերայʼʼ. յն. ըմբռնեաց, կամ հասկացաւ. Կոչ. ՟Ժ՟Դ: նխ. Ի ՎԵՐԱՅ. նխ. (1-0869) ի ձայնէս Վեր, որպէս իվերին կողման կամ կողմն, ներգոյական եւ տրական նշանակութեամբ. որ եւ ʼի յ. ἑπί, ἑφ’ super, supra. Տե՛ս եւ ի տառն Վ. վրայ, վըրան, դեպ ʼի վրայ. ... *Եդ ʼի վերայ իսահակայ, կամ սեղանոյ. կամ վիմի, աւազոյ: Ի վերայ հնացեալ ձորձոյ: Ի վերայ երեսաց երկրի թագաւորել ʼի վերայ իսրայէլի, կամ յուդայ: Ածել անձրեւ, կամ ծագել զարեւ ʼի վերա արդարոց եւ մեղաւորաց, կամ ʼի վերայ երկրի: Գալ առ քեզ ʼի վերայ ջրոցս: Ետես թզենի մի ʼի վերայ ճանապարհին: Ի վերայ իմ հասին: Իբրեւ ʼի վերայ աւազակի ելիք: Յարիցէ ʼի վերայ նորա: Հեղից ʼի վերայ ամենայն մարմնոյ, եւայլն: կամ *Յոյր վերայ տեսանիցես: Յորոց վերայ աշտարակն անկաւ: Հասեալ էին յաստուծոյ իրաւանցն վերայ. եւայլն: *Եւ ինքն ʼի ճշմարտութեան վերայ չէ եւ հասեալ. Եղիշ. ՟Ը: *Յիրեանց վերայ կուտակալ. Պիտ.: Ի ՎԵՐԱՅ. ὐπέρ super, ob, de, pro, propter. որպէս Վասն. յաղագս. ʼի սակս, առ սէր. առ գութ. համար, վրայօք. ... *Խրատել զմեզ եօթնապատիկ ʼի վերայ մեղացն ձերոց. Ղեւտ. ՟Ի՟Զ. 18: *Կոչեցին զմանուկն վայքաբովթ՝ ʼի վերայ տապանակին աստուծոյ, եւ ʼի վերայ սկեսրայրին նորա, եւ ʼի վերայ առն իւրոյ. ՟Ա. Թագ. ՟Դ. 21: Զանձն իմ իսկ եդից ʼի վերայ քո: Մեռանիլ ʼի վերայ ազգին. եւայլն: մ. Ի ՎԵՐԱՅ. մ. Ունիս տեսնել առընթեր բազում բայից. զոր օրինակ, Ի վերայ ածել, բերել, դնել, եւայլն: գ. Ի ՎԵՐԱՅ ԴՐՈՒԹԻՒՆ. գ. (1-0870) Դնելն ʼի վերայ. *Եղիցի այս նշան հաւաստի՝ ձեռին ʼի վերայ դրութիւն. Մեկն. ղեւտ.:

հայերեն բառարան (Armenian dictionary). 2013.

Игры ⚽ Поможем сделать НИР

Полезное


Смотреть что такое "ՎԵՐԱՅ" в других словарях:

  • Ի — I. ( ) NBH 1 0841 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c, 14c նախդիր տրական հոլովոյ որպէս Առ. յ. ց. միայն ՛ի սկզբան բառից բաղաձայն տառիւ հաւելոց. εἱς, ἑπί, πρός in, ad. *Դարձաւ առ նոյ ʼի տապան… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԲԱՐՁՐ — (բարձու, ʼի բարձուէ, ձամբ, կամ ձու. բարձունք, ձանց, ձամբք.) NBH 1 462 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 11c, 12c ա. ὐψηλός altus, elatus, excelsus, sublimis Ի վեր բարձեալ, ամբարձեալ, վերացեալ. վերին. վերագոյն …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀԱՍԱՆԵՄ — (հասի, հա՛ս, սէ՛ք.) NBH 2 0050 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 12c, 13c չ. ՀԱՍԱՆԵՄ որ եւ ՀԱՍԱՆԻՄ. ռմկ. հասնիլ. παραγίνομαι , φθάνω, ἁφικνέομαι, προσέρχομαι pervenio, advenio ἑφάπτομαι, ἑφίστημι supervenio… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՄԿԱՆ — (ի.) NBH 2 0284 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 8c, 10c, 13c գ. ὁσφύς lumbus, coxa. պ. միան. Մսան. երանք. մէջք. ... *Զամենայն ճարպ նոցա առցէ, եւ զմկանն, եւ զճարպ թաղանթ քաղրթին: Եւ առ զճարպն եւ զմկանն. Ղեւտ. ՟Ե. 3:… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ՀԵՂՈՒՄ — (հեղի, հե՛ղ.) NBH 2 0084 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 14c ն. եւ կ. իբր Հեղանիլ. χέω, ἑπιχέω , ἑκχέω fundo, infundo, effundo եւն. որ եւ χύω, ἑκχύω, χύνω եւն. (լծ. յն. խէ՛օ. խի՛օ եւ հյ.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՐԿԱՆԵՄ — (արկի, արկն.) NBH 1 0362 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 9c, 10c, 11c, 12c, 13c ն. βάλλω, ἑμβάλλω, ἑπιβάλλω, προβάλλω եւն. jacio, injicio, projicio, mitto եւն. Ձգել, ընկենուլ. եւ Դնել. նետել. ... *Արկանել… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՆԿԱՆԻՄ — (կայ, կի՛ր.) NBH 1 0169 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c ձ. ԱՆԿԱՆԻՄ գրի եւ ԱՆԳԱՆԻՄ, գայ, գի՛ր. πίπτω , ἁποπίπτω, ἑμπίπτω եւն. cado, excido, incido եւն. Վայրաբերիլ սաստկութեամբ, իբր կր.… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԿԱՄ — I. (կաս, կայ, կացի, կա՛ց, կացէ՛ք.) NBH 1 1039 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 5c, 6c, 7c, 8c, 10c չ. ἴσταμαι sto, եւս եւ κεῖμαι jaceo διαμένω, ἑμμένω permaneo, remaneo, persevero. Տեղականել ուրեք. հաստատուն կամ կանգուն մնալ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • Զ — I. ( ) NBH 1 0708 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 7c, 8c, 10c, 11c, 12c, 13c Տառ բաղաձայն, եւ այն կիսաձայն ըստ բզզանաց մեղուաց՝ մանաւանդ յառաջ քան զբաղաձայնս. զորօրինակ՝ զմարդ, զնա. որ գրի եւ զընա, իբր ըզընա. զի միշտ… …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)

  • ԱՀ — (ի, իւ, ից, իւք.) NBH 1 0028 Chronological Sequence: Unknown date, Early classical, 6c, 8c, 9c, 10c, 11c գ. φόβος timor, metus Երկիւղ՝ մանաւանդ սաստիկ. սոսկումն. սարսումն. վախ. ... *Յահէ նորա խռովեցան: Ահիւ եւ խնդութեամբ բազմաւ: Անկաւ ահ ʼի վերայ …   հայերեն բառարան (Armenian dictionary)


Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
… Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»